BOŚNIA i HERCEGOWINA. "Międzynarodowe prawo jazdy nie jest wymagane, niemniej posiadanie go jest wskazane" Moje doświadczenia: Kilkanaście razy przejazd przez BIH i ani razu pojawienia się tematu, ani podczas kontroli, ani na granicy. Też byłem parę razy w Bośni i nie miałem problemu z prawem jazdy, natomiast obowiązkowa jest Wyjeżdżając samochodem na Bałkany warto pamiętać o kilku formalnościach i załatwić je z wyprzedzeniem. Naszym największym zmartwieniem było przekraczanie granic na Bałkanach, szczególnie to, że jechaliśmy tam z dwoma różnymi paszportami z polskim i egipskim. Ponieważ nie znalazłam w sieci żadnego wpisu traktującego o tym jak długo może trwać czekanie na granicach ani jak podróżuje się po Bałkanach posiadając w Polsce kartę pobytu, sama przygotowałam dla was taki tekst. Mam nadzieję, że będzie przydatny i zachęci więcej osób do podróżowania w tym kierunku. Jakie dokumenty są potrzebne jadąc samochodem na Bałkany? Ile trwa przekraczanie granic? Na te pytania odpowiem z poniższym poście. Spis treści1 Nasza trasa na Bałkany2 Wymagane dokumenty Lista potrzebnych dokumentów:3 Wymagane dokumenty dla Dokumenty dla Dokumenty dla osoby posiadającej kartę pobytu w Bośnia i Hercegowina4 Przekraczanie granic na Bałkanach – ile zajmuje czasu? Chorwacja-Bośnia i Bośnia i Hercegowina-Chorwacja5 Podsumowanie Nasza trasa na Bałkany Zacznijmy od tego jak wyglądała nasza trasa. Na Bałkany jechaliśmy przez Czechy, Słowację i Węgry. Najpierw byliśmy w Serbii, stamtąd pojechaliśmy do Kosowa, później do Macedonii, Albanii, Czarnogóry, do Dubrownika w Chorwacji i na koniec do Bośni i Hercegowiny. O finansowym podsumowaniu naszej podróży możecie przeczytać tutaj. Wymagane dokumenty samochodu Jadąc na Bałkany pamiętajcie, że większość państw nie należy tam ani do Unii Europejskiej ani do strefy Schengen. Co za tym idzie nie wystarczy okazać ubezpieczenia OC. Przed wyjazdem trzeba poprosić ubezpieczyciela o wystawienie zielonej karty. W niektórych towarzystwach ubezpieczeniowych jest to już wliczone w cenę rocznego OC, w innych za zieloną kartę trzeba dodatkowo zapłacić. Pamiętajcie jednak żeby mieć zieloną kartę wydrukowaną. Przed nami na granicy chorwacko-bośniackiej zatrzymali samochód z Polski bo kierowca miał zieloną kartę na telefonie. Nie wiem jak zakończyła się historia tego kierowcy, ale chcieli aby na granicy wykupił ubezpieczenie ponieważ nie uznają wersji elektronicznej dokumentu. Takie są wymogi, że zielona karta musi być w wersji papierowej więc pamiętajcie o tym. Niewiele pracy dla was, a unikniecie niepotrzebnego stresu. Zielona karta działa w Serbii, Macedonii, Albanii, Czarnogórze i Bośni i Hercegowinie. Jeśli wybieracie się również do Kosowa to tam po przekroczeniu granicy będziecie musieli wykupić dodatkowe ubezpieczenie. Cena takiego ubezpieczenia to 15 euro na 15 dni. Przy kontroli od strony Kosowa, strażnicy graniczni sami kierują do miejsca gdzie ubezpieczenie należy wykupić. Warto mieć ze sobą gotówkę bo np. tam gdzie my je kupowaliśmy nie można było płacić kartą. Granicę przekraczaliśmy w Merdare i tam bez problemu zakupiliśmy ubezpieczenie. Oczywiście potrzebne są też te podstawowe i oczywiste dokumenty tzn. dowód rejestracyjny samochodu oraz prawo jazdy. Co prawda prawa jazdy na granicy nie sprawdzają, ale kontrole policyjne na Bałkanach są dosyć częste. My mieliśmy przyjemność być zatrzymani i sprawdzeni w Czarnogórze. Polskie prawo jazdy wystarcza do podróżowania po Bałkanach, wszędzie jest uznawane. Do podróży na Bałkany nie musicie posiadać międzynarodowego prawa jazdy. Lista potrzebnych dokumentów: – dowód rejestracyjny auta – prawo jazdy (wystarczy polskie) – zielona karta – dodatkowe ubezpieczenie jeśli jedziecie do Kosowa (wykupowane na granicy) Wymagane dokumenty dla turystów Dokumenty dla Polaków Przejdźmy do wymaganych dokumentów dla turystów podróżujących na Bałkany. Najpierw jak wygląda sytuacja dla Polaków. Do Serbii, Macedonii, Albanii, Czarnogóry, Chorwacji i Bośni i Hercegowiny wjedziecie bez problemu posiadając jedynie dowód osobisty. Oczywiście można zabrać ze sobą paszport, ale nie jest to wymagane od obywateli Polski. Jedynie wjazd do Kosowa wymaga posiadania paszportu. Tam z samym dowodem osobistym już nie wjedziemy. Dokumenty dla osoby posiadającej kartę pobytu w Polsce Wiem, że czyta naszego bloga dużo osób będących w związkach mieszanych oraz takich które mają znajomych cudzoziemców mieszkających w Polsce. Wiemy jak trudno znaleźć jest sprawdzone informacje o tym jak w praktyce wygląda przekraczanie granic poza strefą Schengen i UE. Jakich dokumentów potrzebuje na Bałkany osoba pochodząca z kraju spoza UE posiadająca zezwolenie na pobyt w Polsce? Czyli w skrócie jakich dokumentów potrzebował mój Egipcjanin? Wymagania wizowe na Bałkany powstrzymały nas kilka lat temu przed wyjazdem do tej części Europy. Teraz problemu już nie ma. Do wszystkich państw bez wizy może wjechać osoba posiadająca zezwolenie na pobyt w jednym z krajów strefy Schengen. Ze względu na kraj różni się czas jaki cudzoziemiec może tam spędzić oraz akceptowany rodzaj zezwolenia na pobyt w kraju strefy Schengen. Zacznijmy więc od początku. Serbia Cudzoziemiec posiadający zezwolenie na pobyt czasowy lub stały jednego z państw należących do strefy Schengen albo wizę wydaną przez jedno z państw członkowskich UE lub strefy Schengen, Wielkiej Brytanii lub Stanów Zjednoczonych może przebywać na terenie Serbii bez konieczności posiadania wizy do 90 dni w okresie 6 miesięcy. Dokładne informacje możecie znaleźć i zweryfikować na stronie ambasady Republiki Serbskiej w Warszawie. Kosowo Cudzoziemiec posiadający zezwolenie na pobyt kraju strefy Schengen lub wizę wielokrotnego wjazdu wydaną przez kraj strefy Schengen, może przebywać w Kosowie do 15 dni bez konieczności posiadania wizy. Wyjątek wizowy dotyczy też cudzoziemców posiadających ważny dokument podróży wydany przez kraj należący do UE, strefy Schengen, Stany Zjednoczone, Kanadę, Australię i Japonię. Ponieważ w Polsce nie ma ambasady Kosowa, informacje pochodzą ze strony ambasady Kosowa w Berlinie. Tam możecie sprawdzić wymagania wizowe wybierając kraj pochodzenia z listy. Macedonia W Macedonii sytuacja wygląda trochę inaczej gdyż nie można tam wjechać posiadając zezwolenie na pobyt czasowy. Wymagane jest zezwolenie na pobyt stały. Osoby posiadające zezwolenie na pobyt stały lub wizę wielokrotnego wjazdu typu „C” wydane przez kraj należący do strefy Schengen mogą przebywać w Macedonii do 15 dni bez konieczności aplikowania o wizę. Dane pochodzą ze strony ambasady Macedonii w Berlinie. Albania Cudzoziemiec posiadający ważną wizę Schengen wielokrotnego wjazdu lub zezwolenie na pobyt w jednym z państw należących do strefy Schengen może przebywać na terenie Albanii do 90 dni bez konieczności posiadania wizy. W przypadku wjazdu z wizą oczywiście czas pobytu zależy również od daty ważności wizy. Wjeżdżając do Albanii z wizą Schengen należy pamiętać, że musi ona być użyta wcześniej w innym kraju strefy Schengen tzn. nie można przylecieć do Albanii na takiej wizie spoza strefy Schengen. Najpierw trzeba wjechać do kraju Schengen, a następnie można z taką wizą podróżować do Albanii. Informacje pochodzą ze strony ambasady Albanii w Polsce. Czarnogóra Osoba posiadająca ważną wizę Schengen, wizę wydaną przez Wielką Brytanię, Irlandię lub Stany Zjednoczone lub zezwolenie na pobyt stały* w tych krajach, może przebywać na terenie Czarnogóry do 30 dni bez wizy. *Bardzo trudno jest znaleźć w sieci informacje na temat wjazdu do Czarnogóry. Ambasada w Warszawie nie ma na przykład strony internetowej. Strony podają różne informacje, według niektórych można wjechać do Czarnogóry posiadając zezwolenie na pobyt czasowy w kraju Schengen, inne mówią o konieczności posiadania stałej karty pobytu. Link z którego korzystałam ja jest tutaj. W razie wątpliwości przed wyjazdem skontaktujcie się z ambasadą mailowo. Chorwacja Z Chorwacją sprawa jest prosta. Chociaż nie należy do strefy Schengen to należy do Unii Europejskiej tak więc cudzoziemiec posiadający wizę lub zezwolenie na pobyt kraju strefy Schengen może przebywać w Chorwacji do 90 dni bez konieczności posiadania chorwackiej wizy. Bośnia i Hercegowina Cudzoziemiec posiadający ważną wizę wielokrotnego wjazdu lub zezwolenie na pobyt wydane przez kraj strefy Schengen, Unii Europejskiej lub Stany Zjednoczone może przebywać w Bośni i Hercegowinie do 30 dni bez konieczności posiadania wizy. Źródło to strona ambasady Bośni i Hercegowiny w Norwegii. Przekraczanie granic na Bałkanach – ile zajmuje czasu? Nikt nie da wam jednoznacznej odpowiedzi ile czasu zajmuje przekraczanie granic. To zależy od przejścia granicznego, godziny, miesiąca kiedy podróżujecie i od wielu innych czynników. Możemy natomiast podzielić się z wami tym ile czasu zajęło to nam w sierpniu 2018. Węgry-Serbia Przejście graniczne: Röszke O której dojechaliśmy: ok. 9:00 Ile czasu zajęło przekroczenie granicy: 3 godziny Nie polecam tego przejścia granicznego ze względu na to, że są ogromne kolejki. Albo przyjedźcie tam wcześniej, albo wybierzcie inne przejście graniczne. Serbia-Kosowo Przejście graniczne: Merdare O której dojechaliśmy: 19:00 Ile czasu zajęło przekroczenie granicy: 25 minut Poszło szybko. Sprawdzili nasze dokumenty, dowód rejestracyjny auta, bez problemu wykupiliśmy też dodatkowe ubezpieczenie na Kosowo. Kosowo-Macedonia Przejście graniczne: Elez Han O której dojechaliśmy: 13:30 Ile czasu zajęło przekroczenie granicy: 30 min Całkiem szybko przekroczyliśmy granicę. Po macedońskiej stronie strażnik graniczny nie do końca wiedział co zrobić z egipskim paszportem i kartą pobytu. Chwilę mu zajęło żeby znaleźć swojego przełożonego i skonsultować co z nami zrobić. Koniec końców nie było jednak problemu, po kilku minutach wrócił i puścił nas dalej. Macedonia-Albania Przejście graniczne: Saint Naum nad jeziorem Ochrydzkim O której dojechaliśmy: 15:55 Ile czasu zajęło przekroczenie granicy: 25 minut Wydaje się, że poszło szybko, ale prawie na tej granicy zakończyła się nasza podróż. Przejście graniczne jest bardzo małe, jedna urzędniczka po stronie albańskiej sprawdzała samochody wjeżdżające do Albanii i te wyjeżdżające. Kiedy dojechaliśmy przejście graniczne było puste. Niestety całe je zablokowaliśmy, ponieważ strażniczka uparła się, że Mohamed musi mieć do Albanii wizę. Całą historię opisałam na naszym fanpage’u. Nie chcieli nas puścić twierdząc, że Mohamed potrzebuje wizę, której tak naprawdę nie potrzebuje. Sprawdzona informacja w ambasadzie Albanii w Polsce. W końcu po mojej interwencji i powtórzeniu kilka razy, że kontaktowałam się z ambasadą Albanii, puścili nas. Nie wiemy czy byli przekonani o naszej racji czy po prostu chcieli się nas pozbyć. Pierwszy raz zdażyło nam się, że strażnicy graniczni nie znali prawa swojego kraju ani wymagań wizowych. Doszliśmy do wniosku, że to dlatego iż było to małe przejście graniczne, bo przy wyjeździe z Albanii nie było żadnego problemu. Jak uniknąć problemu? Polecam zapisać sobie w telefonie wersję offline strony internetowej ambasady Albanii. Możecie zapisać ja i po angielsku i po albańsku. W razie gdyby spotkała was taką kontrola jak i nas, możecie pokazać dowód. My zrobiliśmy tak dopiero wyjeżdżając z Albanii i akurat nie było tam już to potrzebne. Wcześniej nie przyszło nam to do głowy. No kto by przewidział, że strażnicy graniczni nie będą poinformowani o tym że karta pobytu kraju Schengen zwalnia z konieczności posiadania wizy? Nawet nam to przez myśl nie przeszło. Widać trzeba być zawsze przygotowanym 😉 Albania-Czarnogóra Przejście graniczne: Hani i Hotit O której dojechaliśmy: 17:00 Ile czasu zajęło przekroczenie granicy: 30 minut Wbrew naszym obawom przy wyjeździe z Albanii nie było żadnych problemów. Wjeżdżając do Czarnogóry, strażniczka graniczna była zdziwiona widząc egipski paszport i kartę pobytu. Nie bardzo wiedziała co z nimi zrobić, ale zapytała innego strażnika obok i puściła nas od razu. Czarnogóra-Chorwacja Przejście graniczne: Debeli Brijeg O której dojechaliśmy: 23:05 Ile czasu zajęło przekroczenie granicy: 35 minut Mieliśmy nadzieję, że tak późno nie będzie kolejki na granicy, ale niestety. Na szczęście nie staliśmy zbyt długo. Wszystko poszło sprawnie i bez problemów z dokumentami. Chorwacja-Bośnia i Hercegowina Przejście graniczne: Brgat Gornji O której dojechaliśmy: 17:40 Ile czasu zajęło przekroczenie granicy: 40 minut Bardzo małe przejście graniczne. Akurat w sierpniu 2018 roku po drodze były jeszcze roboty drogowe tak więc sam dojazd zajął też więcej czasu. Samo przekroczenie granicy bezproblemowe. Sprawdzono nam wszystkie dokumenty, paszport Mohameda, mój dowód, dowód rejestracyjny samochodu i zieloną kartę. Bośnia i Hercegowina-Chorwacja Przejście graniczne: Gradiška O której dojechaliśmy: 11:58 Ile czasu zajęło przekroczenie granicy: 22 minuty Szybko i bez problemów. Najszybciej przekroczona przez nas granicą w trakcie podróży po Bałkanach. Podsumowanie Przekraczanie granic na Bałkanach nie było takie straszne. Zazwyczaj zajmowało nam od 20 do 40 minut. Wyjątkiem było przejście graniczne Röszke między Węgrami a Serbią, które było bardzo zatłoczone. Staliśmy tam w temperaturze ponad 30°C i myśleliśmy, że zwątpimy w świat. Tego przejścia nie polecam. Co do naszej przygody na granicy Macedonia-Albania chyba nie mam już komentarza. Jeśli jedziecie na Bałkany z osobą która ma kartę pobytu w kraju strefy Schengen, to na tym przejściu granicznym trzeba uzbroić się w cierpliwość. I mieć w zapasie stronę internetową ambasady Albanii z wymaganiami wizowymi. Taka rada od nas. Mamy nadzieję, że nasz post pomoże wam zorganizować własny wyjazd na Bałkany samochodem 🙂 Jeśli macie jakieś pytania związane z dokumentami, przekraczaniem granic itd. to dajcie znać w komentarzach. Może o czymś zapomnieliśmy, a warto byłoby uzupełnić tekst. Jeśli post wam się przydał to też dajcie znać. Będzie nam miło jeśli podzielicie się nim dalej.
Zastanawia Cię, jak wygląda podróż starą drogą przez Chorwację wzdłuż granicy z Bośnią i Hercegowiną? Zobacz nasz film i przekonaj się, czy warto zrezygnować
Zapraszamy do udziału w Bałkańskiej Przygodzie! Trasa wycieczki została starannie przygotowana i poprowadzi nas przez najciekawsze i najpiękniejsze miejsca Chorwacji, Czarnogóry oraz Bośni i Hercegowiny. Region ten jest bardzo zróżnicowany geograficznie i obejmuje wspaniałe pasma górskie, wchodzące w skład masywu Gór Dynarskich, wodospady, rzeki i zatoki. Chorwackie wybrzeże, skąpane w słońcu z ponad tysiącem wysp zanurzonych w lazurowym morzu. Przy wybrzeżu Adriatyckim przycupnęły stare miasta: Zadar, Szybenik, Split, Trogir, perła Adriatyku - Dubrownik, Kotor, Budva. Wszystkie znalazły się na naszej trasie. Każde posiada niepowtarzalną atmosferę i labirynt wąskich uliczek będących kluczem do poznania burzliwej historii regionu. Miejsca, w których przenikały się przez wieki wpływy: greckie, rzymskie, słowiańskie, osmańskie i austro-węgierskie. Bośnia i Hercegowina to nadal mało odkryty skarb Bałkanów. Tu wybraliśmy dla Państwa najbardziej interesujące miejsca: Mostar, ze wspaniałą starówką i przepięknym Starym Mostem, Blagaj - największe wywierzysko na terenie Bałkanów, kosmopolityczne Sarajewo oraz malowniczo położone Jajce. Podczas naszej wyprawy będzie także okazja do spróbowania lokalnych smakołyków: burek, ćievapy na sarajewskiej Baszczarszji, świeże owoce - wszystko doprawione wspaniałymi regionalnymi winami. Gościnni i życzliwi gospodarze regionu będą dodatkowym atutem tej wyprawy. 1 dzień WARSZAWA - BRATYSŁAWAOdjazd autokaru przez przejście graniczne w Cieszyn. (możliwość wsiadania: Piotrków Trybunalski, Częstochowa, Katowice). Przyjazd do hotelu w okolicach Bratysławy. 2 dzień BRATYSŁAWA - ZAGRZEB Po śniadaniu przejazd do stolicy Chorwacji - Zagrzebia. Spacer po centrum rozpoczniemy przy Katedrze na wzgórzu Kaptol, następnie spacer do Górnego Miasta, przejście na plac Bana Jelacica, który jest gwarnym centrum miasta. Wizyta w na terenie jednego z najpiękniejszych cmentarzy w Europie - Mirogoju. Czas wolny na samodzielne spacery w centrum miasta. Przejazd do hotelu, zakwaterowanie, kolacja i nocleg. 3 dzień ZAGRZEB - PARK NARODOWY JEZIOR PLITWICKICH - ZADAR Po śniadaniu przejazd do Parku Narodowego Jezior Plitwickich (UNESCO). Spacer po terenie na którym położone są jeziora Górne i Dolne. W sumie 16 turkusowych zbiorników połączonych ze sobą niezliczoną ilością wodospadów. Rejs statkiem po największym jeziorze Kozljak. Przejazd do Zadaru, gdzie stare miasto to mozaika wspaniałej architektury wybudowana na rzymskich fundamentach. Spacer po rzymskim forum, bizantyjski kościół św. Donata, romańska Katedra św. Anastazji, renesansowa loggia miejska i nowoczesne organy morskie. Przejazd do hotelu, zakwaterowanie, kolacja i nocleg. 4 dzień ZADAR - SIBENIK - TROGIR - SPLIT Dzień rozpoczniemy od wizyty w Szybeniku, najstarszej słowiańskiej osadzie na wybrzeżu Adriatyku, nazywanej też Krzesimirowym Miastem. Główną atrakcją miasta jest renesansowa Katedra św. Jakuba (UNESCO), budowana przez ponad 100 lat. Spacer wąskimi ulicami wokół katedry pozwoli nam zapoznać się z wspaniałymi zabytkami miasta i jego niepowtarzalną atmosferą. Następnie wizyta w „Małej Wenecji” czyli Trogirze (UNESCO), gdzie maleńka wyspa stanowi historyczne centrum miasta. Do miasta wejdziemy zabytkową Bramą Lądową. Zachwyci nas Katedra św. Wawrzyńca z bogato dekorowanym romańskim portalem oraz górującą nad miastem wieżą. Zobaczymy także Ratusz, miejską loggie oraz wieżę św. Marka. Przejazd do stolicy Dalmacji - Splitu (UNESCO). Zwiedzanie miasta rozpoczniemy od wizyty w podziemiach pałacu cesarza Dioklecjana, jedynej dobrze zachowanej części oryginalnej zabudowy miasta. Następnie udamy się do Katedry św. Dujama, świątyni Jowisza, bramy Złotej oraz na Plac Narodowy. Czas wolny na najpiękniejszym deptaku nadmorskim Dalmacji - Riwie. Przejazd do hotelu, zakwaterowanie, kolacja i nocleg. 5 dzień SPLIT - DUBROWNIK - PERAST - KOTOR - BUDVA Przejazd magistralą adriatycką przez Riwierę Makarską w kierunku Dubrownika (UNESCO), nazywanego „Perłą Adriatyku”. Zwiedzanie starego miasta otoczonego wieńcem murów obronnych rozpoczniemy od Bramy Pile, przejście do fontanny Onufrego, wizyta w Klasztorze Franciszkanów, spacer główną ulicą starówki obok Pałacu Rektorów do Katedry i dalej do starego portu, skąd ruszymy statkiem na krótki rejs aby podziwiać panoramę miasta od strony morza (rejsy odbywają się tylko przy dobrych warunkach atmosferycznych). Przejazd na granice z Czarnogórą. Kontynuacja przejazdu wzdłuż Zatoki Kotorskiej do Perastu. Wizyta w Kotorze (UNESCO), gdzie kamienice, kościoły i cerkwie ulokowane przy wąskich i krętych ulicach otoczone są murami obronnymi, wznoszącymi się 300 metrów nad starym miastem. Zwiedzanie historycznego centrum z Katedrą św. Tripuna, cerkwiami św. Łukasza i Mikołaja i Placem Broni. Przejazd do hotelu, zakwaterowanie, kolacja i nocleg. 6 dzień BUDVA - STARY BAR - JEZIORO SKADARSKIE - BUDVA Rano przejazd do Starego Baru, spacer po ruinach, jednego z najstarszych miast w Czarnogórze otoczonego starymi gajami oliwnymi. przejazd do miejscowości Virpazar i rejs po jeziorze Szkoderskim, największym jeziorze na Bałkanach, jednocześnie rezerwacie ptactwa i parku narodowym. Po południu przejazd do Budvy, największego kurortu w tej części Adriatyku, spacer po zrekonstruowanym Stary Mieście, czas wolny na nadmorskiej promenadzie. Powrót do hotelu, kolacja i nocleg. 7 dzień BUDVA - POCITJELI - BLAGAJ - MOSTAR Po wczesnym śniadaniu przejazd do Bośni i Hercegowiny. Postój w miejscowości Pocitjeli położonej na stromym zboczu nad Neretwą. Kolejnym punktem programu będzie wizyta w miasteczku Blagaj, gdzie zobaczymy największe wywierzysko na Bałkanach i jedno z najciekawszych w Europie, gdzie z siłą 43m3 na sekundę rzeka Buna wypływa z podziemnego korytarza. W tym samym miejscu znajduje się klasztor derwiszy, jeden z najciekawszych przykładów architektury i kultury osmańskiej na terenie BiH. Przejazd do Mostaru (UNESCO) i zwiedzanie Starego Miasta: kamienny most - serce i wizytówka miasta, meczet Koski Mehmed, kolorowy bazar Kujundziluk, Krzywy Most. Po zwiedzaniu zakwaterowanie i czas wolny na samodzielne spacery po mieście. Wieczorem kolacja i nocleg w Mostarze. 8 dzień MOSTAR - SARAJEVO - JAJCE Przejazd malowniczą doliną Neretwy, przez miejscowość Jablanica do stolicy BiH - Sarajeva. Zwiedzanie miasta stanowiącego przez wieki mieszankę kultur, religii i architektury. Sarajewska czarszija oczaruje nas atmosferą orientu. Zajrzymy do największego meczetu Gazi Husrev Bega, zobaczymy Sebilj - fontanna, serce starego bazaru; Ratusz Miejski, most na którym dokonano zamachu na Franciszka Ferdynanda oraz Starą Cerkiew Prawosławną i katedrę pw. Serca Jezusowego. Następnie przejazd w kierunku miejscowości Jajce, która nazywana jest muzeum pod otwartym niebem. Jajce usytuowane są w miejscu, gdzie rzeka Piva wpada do Vrbasu, tworząc niezwykle malowniczy wodospad. Miejsce to uważane jest za jedno z najbardziej malowniczych miejsc w Bośni i Hercegowinie. Spacer po zabytkowym centrum to poznanie burzliwej historii miasta: średniowieczna twierdza, bramy, bastiony, meczet i tradycyjne muzułmańskie domy. Przejazd do hotelu, zakwaterowanie, kolacja i nocleg. 9 dzień JAJCE - BANIA LUKA - VARAZDIN - BRATYSŁAWA Po śniadaniu przejazd w kierunku Banja Luki a następnie w kierunku granicy z Chorwacją. Przejazd do Varazdinu i zwiedzanie miasta nazywanego „małym Wiedniem”. Miasto festiwali może pochwalić się wspaniałą starówka. Do najważniejszych zabytków należą: ratusz miejski, kościół św. Mikołaja, kościół Franciszkanów, zamek oraz miejska nekropolia o unikalnej parkowej architekturze. Przejazd w kierunku Bratysławy na nocleg tranzytowy, zakwaterowanie, kolacja. 10 dzień BRATYSŁAWA - WARSZAWA Wyjazd w kierunku Polski. Po drodze planowane krótkie postoje. Przyjazd do Warszawy (Pałac Kultury, parking pod Kinoteką). Cena zawiera: transport autokarem, zakwaterowanie w hotelach klasy turystycznej (pokoje z łazienkami), opiekę polskiego pilota, usługi lokalnych przewodników w trakcie zwiedzania, wyżywienie zgodnie z programem (śniadania i obiadokolacje), bilety wstępów do zwiedzanych obiektów i atrakcje wg programu, komplet ubezpieczeń (KL do 25000 EUR z uwzględnieniem następstw chorób przewlekłych, NNW do 3000 EUR, bagaż podróżny do 200 EUR). Cena nie zawiera: Obowiązkowej składki na Turystyczny Fundusz Gwarancyjny płatnej przy pierwszej wpłacie (10 PLN/os), obowiązkowej składki na Turystyczny Fundusz Pomocowy płatnej przy pierwszej wpłacie (10 PLN/os), kosztu imprez fakultatywnych organizowanych na miejscu, napojów do kolacji, opcjonalnego ubezpieczenia Kosztów Rezygnacji z Imprezy z nagłej przyczyny losowej (3% ceny na umowie), opcjonalnego ubezpieczenia Kosztów Rezygnacji z Imprezy z nagłej przyczyny losowej oraz w wyniku następstwa choroby przewlekłej (6% ceny na Umowie), rozszerzenia ubezpieczenia KR z powodu zachorowania na COVID-19 (zwyżka składki 60% ceny ubezpieczenia), opcjonalnego ubezpieczenia VIP (86 PLN/os / KL 100000 EUR, NNW 10000 EUR, OC 100000 EUR, bagaż 1000 EUR), opcjonalnego ubezpieczenie THE BEST (180 PLN/os / 300000 EUR, NNW 10000 EUR. OC 100000 EUR, bagaż 1000 EUR), wydatków natury osobistej, innych kosztów nie wymienionych w punkcie "cena zawiera". Program jest ramowy (orientacyjny) np. kolejność realizacji poszczególnych punktów programu lub niektóre godziny mogą ulec zmianie. SIGMA TRAVEL zastrzega sobie ewentualne zmiany w programie imprezy (np. pkt "Warunków Uczestnictwa"). Dokumentem uprawniającym do przekroczenia granicy jest dowód osobisty bądź paszport. Najpóźniej na 7 dni przed wyjazdem należy podać numer i datę ważności dokumentu podróży (dowód osobisty/paszport). Do wszystkich krajów, które obejmuje program można wjechać na podstawie dowodu osobistego (paszport nie jest wymagany). Zakwaterowanie w hotelach klasy turystycznej w pokojach 2-osobowych (lub 2-osobowych z dostawką na żyzcenie), z łazienkami. Na początku wycieczki należy przekazać dewizową część ceny imprezy w kwocie 140 EUR. Wybór miejsc w autokarze przy wpłacie zaliczki! Juraniowa Dolina (słow. Juráňova dolina) leży w Tatrach Zachodnich i jest dostępna dla niemal każdego piechura. Czerwony szlak wyrusza wprost spod gorących źródeł w Oravicach. Przez pierwsze 2 kilometry trasa biegnie asfaltową drogą o lekkim nachyleniu. Są więc na niej zarówno osoby na wózkach inwalidzkich, rodziny z dziećmi na
Bałkany motocyklem – plan tras i to co warto zobaczyć (Chorwacja, Czarnogóra, Bośnia i Hercegowina, Albania)Skoro czytasz ten reportaż to wiesz już zapewne, że żyję jak nauczam. Prowadzę i uczę jak prowadzić firmy aby mieć czas na swoje pasje i pieniądze aby je realizować. I do tego Cię zachęcam. Żyj na 100%.Jak o roku z grupą znajomych planujemy porządną wycieczkę motocyklową. Ale skoro daliśmy radę przejechać motocyklem to możesz również podążyć naszym śladem samochodem lub innym środkiem innych podróżników i czytając ich „dzienniki z podróży” zauważam, że lubią rozwodzić się w opisach i własnych przeżyciach. Ja wychodzę z założenia, że czytając moje pomysły na spędzanie wolnego czasu szukasz przede wszystkim inspiracji i gotowców, dlatego do nich się ograniczę a przeżycie Wielkiej Przygody, smaki różnych kultur i doświadczenia pozostawię przygotuj się na podróż w pigułce, z mapami tras i noclegami, jeśli były godne polecenia. Zapnij pasy i Kraje dawnej Jugosławi czyli Bałkany nie są już dziką krainą i możesz spokojnie wyruszyć w podróż jak po Europie, nawet rezerwując noclegi na bieżąco będąc w trasie– Paliwo jest dobrej jakości, często tańsze lub w porównywalnych cenach, a stacji benzynowych więcej niż sklepów spożywczych.– Ludzie nastawieni niezwykle przyjaźnie, uczciwi i życzliwi podróżnikom– Ja jechałem motocyklem BWM GS 1200 i na trasy Albanii polecam właśnie motocykl enduro, który wytrzyma drogi gorszej jakości. Kilka osób jechało na motocyklach szosowych (Honda VFR, Yamaha Tracer i Fazer)– Ze specjalnych rzeczy warto zadbać o dobre siedzisko (5 400 km), łatki, zestawy naprawcze do opon, koniecznie ZIELONĄ KARTĘ, klucze, trytytki, apteczkę i ubezpieczenie oraz ubrania: przeciwdeszczowe i letnie do jazdy. Będzie gorąco ok. 30 – 35C w czerwcu i na pewno będzie padał deszcz.– W Albanii praktycznie nie spotkaliśmy radarów, a policja nie zwracała większej uwagi na prędkość i przepisy. W pozostałych krajach wręcz trasę zaplanował Jakub, nasz logistyk więc jak będę pełnił tylko rolę skryby w tej podróży. Grupa 9 motocyklistów wyruszyła w sobotę rano z Opola i miała plan na 15 dni jazdy. Z racji prowadzenia szkolenia wyruszyłem 4 dni później w środę o 6:00. Na 19:00 dotarłem do Tucepii (koło Makarskiej w Chorwacji) 1300km autostradami i dzień później dogoniłem ich w porze obiadowej. Piszę o tym, ponieważ autostradami można śmiało pokonać takie kliknięciu w zdjęcia możesz je powiększyć. Po kliknięciu w mapę zobaczysz ją w 1 Opole – Rijeka (Chorwacja)Link do mapy: ok. 900km cały czas 2 Rijeka – Makarska wzdłuż wybrzeża Adriatyku (Magistrala Adriatycka)Link do mapy: : z kolei goniąc grupę jechałem najszybszą drogą do Makarskiej cały czas autostradami. Potraktuj to jako opcję nr 2. Link do mapy: Tucepii – wioska za Makarską nocowałem w hotelu Bluesun( i mogę go spokojnie sympatycznych wydarzeń, kiedy zajechałem pod hotel okazało się, że nocuje tam grupa Austriaków na 3 Makarska – Kotor ok. 310 km z atrakcjami po drodze:Link do całej trasy: – szczyt Sveti Jure ok. 30 km – bardzo wąsko, stromo i dla dobrze do mapy: Jure – DubrownikKażdy kto podróżuje po południowej Chorwacji powinien zobaczyć Dubrownik z mnóstwem zabytków, którego centrum zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Samo miasto ciągnie się przez kilka kilometrów, ale jeśli nie masz zbyt wiele czasu jedź prosto do starego miasta i zrób sobie 2-3 godzinny spacer, koniecznie próbując lokalnej Dojeżdżając do Dubrownika, kilka razy przekroczysz granicę – od teraz na każdej granicy sprawdzana jest Zielona Karta – więc zadbaj aby ją do mapy: – Kotor z objazdem zatoki kotorskiejPrzepiękna widokowa trasa z bardzo dobrymi drogami. W samym Kotorze przygotujcie się na olbrzymie korki na drogach. Trasa wokół Zatoki Kotorskiej zachęca do zatrzymywania się i podziwiania widoków. To miejsce, gdzie morze głęboko wcina się ląd. Jest tak piękne, że również zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa do mapy: wkrótceDzień 4 Kotor – Podgorica z atrakcjamiLink do mapy: droga widokowa P1, następnie zjazd do Strand von Dobrec. To opuszczony port łodzi podwodnych. Wprawdzie liczyliśmy na łodzie podwodne, ale okazało się że to tylko pusty port, w którym stacjonowały kiedyś łodzie podwodne. Sam dojazd do portu bardzo trudny drogą z powyrywanymi betonowymi film z kanału Zbigi N. którego sam podglądam ponieważ jest wielkim źródłem inspiracji i portu trasa przelotowa przez Budvę do 5 Podgorica – Monastyr Ostrog – Pluzine – Zablijakok. 170 kmLink do mapy: drodze do Monastyru Ostrog na drogach mnóstwo … żółwi, więc trzeba uważać. To najczęściej odwiedzany przez pielgrzymów i turystów monaster w 6 Zablijak – Most na rzece Tara (tyrolka) – Matesevo – Andrijevica (droga M9) – Szkodra (Albania)Link do mapy: Tara tworzy najgłębszy w Europie i jeden z najgłębszych na świecie kanion długości 78km i głebokości 1300 m. Warto tutaj skorzystać z raftingu, również w jaksiniach i zjedzie tyrolką nad kanionem. Kilku śmiałków z naszej grupy zaliczyło tyrolkę, ja spóźniłem się ok. godziny goniąc ich z Tucepii, przybiłem „5” ze tabliczką miejscowości Borje i ruszyłem w pogoń za grupą. Podłączam film z kanału YT Bezdroza4x4 ze zjazdu ciekawe trasa Borje – Andrijevica (M9) jest wąska, kręta i wije się polami na których pasą się stada owiec i kóz. Jest … piszę o pogoni za grupą to wiesz już, że grupa jest w 6-tym dniu, a ja w drugim dniu podróży. Ruszyłem o 6:00 z Tucepii chcąc zdążyć na zjazd tyrolką. Niestety kilka przekraczań granic i zamknięta od 9:00 – 12:00 granica Vracenovici sprawiła, że nie zdąrzyłem do nich dojechać. Moja rada, od razu kieruj się na Trebinje. Ja przez zamknięcie granicy objeżdzałem całe jezioro do trasy Tucepi – Most na rzece Tara się z grupą przed Albańską granicą i razem ruszamy w kierunku granicy granicy okazuje się, że czarnogóska straż graniczna bardzo lubi polaków „Polacy, bracia nasi”:-)Albańczycy nie mają jeszcze komputera i wszystko z dowodów rejestracyjnych, zielonej karty i paszportów wpisują ręcznie do zeszytu. Droga od granicy kaminista, ale po około kilometrze miłe zaskoczenie. Położony nowiutki asfalt – droga SH20 – raj. Zresztą sprawdź na może spodoba Ci się krótki film z widokiem na drogę SH20Razem dojeżdżamy do Szkodry. Ekipa już nieźle zmęczona, a mnie boli tyłek – 1 900 km w dwa dni robi swoje. Na szczęście mamy ekstra hotel Buna Park Hotel przy samej rzece z basenem i wyśmienitą kuchnią. Generalnie jedzenie w Albani jest pyszne i niezwykle tanie. Spokojnie za 5-8 euro najesz i napijesz się do syta. Noclegi w cenach do 12 euro za noc w pokojach 2 7 Szkodra – wioska THeth – SzkodraW samym sercu gór leży mała wioska Theth, do której prowadzi trudna, szutrowa droga. Jest jej wprawdzie niespełna 20 km, ale robi wrażenie i „pachy puszczają” jak mawia moja Ania. Z Theth można wracać przez Prekal – jednak po rozmowach ze znajomymi motocyklistami podjęliśmy decyzję, że wracamy tak jak dojechaliśmy. Trasa Theth – Prekal jest do pokonania na lekkich motocyklach crossowych lub na cięższych enduro z oponami terenowymi. Nie to najbardziej odizolowana wioska w Albani, jednak dzięki turystyce co roku odwiedza ją całkiem spora grupa osób żądnych wrażeń czekających na szutrowej, górskiej z kanału Zbigi N. – to właśnie droga do Theth w pełnej okazałości. Przygotuj się na zmienne warunki atmosferyczne – my wracaliśmy w deszczu i też z jedną wywrotką po drodze. Na trasie spotkasz kilka przepraw przez małe strumienie. Warto posiadać umiejętność upadania i podnoszenia 8 Szkodra – Koman – valbone – kukesLink do trasy Szkodra – Koman: dzień to wczesny wyjazd aby zdążyć na przeprawę promową w Koman o 9:00. Pomimo, że to „tylko” 55 km to trasa przebiega przez przepiękną trasę o niskiej jakości dróg. Liczne i duże dziury oraz miejscami brak asfaltu sprawia, że należy dać sobie na nią 2 godziny aby być ok 8:40 na promie. Szybkie ładowanie motocykli i ustawianie na zapałkę z wykorzystaniem każdego skrawka miejsca. Następnie 3 godziny widokowej trasy kanionem z zieloną wodą. Mnie bardzo przypominał Zielony Kanion w zjeździe z promu ruszamy ekstra trasą z łagodnymi zakrętami wzdłuż rzeki Valbone. Na końcu drogi w poszukiwaniu wodospadu ruszamy po kamieniach, ale po ok. 1 km stado koni zagradza nam dalszy przejazd więc zawracamy. Po drodze biesiadujemy w pięknych okolicznościach przyrody w gospodzie przy do trasy Fierze – Valbone: – tam i z powrotemMijając raz jeszcze Fierze ruszamy drogą SH22 tysiąca zakrętów na nocleg do Kukes. Wyobraź sobie niezwykle krętą i wąską drogę bez barierek. Praktycznie bez prostych odcinków. Non stop zakręty. Ponieważ na drogach w Albani nie ma prawie ruchu, jedziesz na pewniaka, korzystając z całej 3 metrowej szerokości drogi aż tu nagle z naprzeciwka, zza zakrętu…. Zdecydowanie zachowaj ostrożność. Ja tutaj o mało nie miałbym spotkania z do trasy Fierze – Kukes: 9 Kukes – Peshopia – Struga (Macedonia) – Jezioro Ohrydzkie – Jezioro Prespa – PogradecLink do trasy: dnia rozkoszujemy się przepięknymi widokami i wspaniałą pustą trasą wijącą się pomiędzy wzgórzami, rzeczkami, przełęczami i niezwykle zróżnicowanym stanem dróg. Po wjeździe do Macedonii spotykają nas bardzo dobrej jakości drogi i piękna trasa wokół Jeziora Ohrydzkiego, które leży na granicy Macedonii z Albanią. W Ochrydzie jemy pyszny obiad nad samym dalej w kierunku Podgradec warto skręcić w lewo i pokonać przełęcz w parku narodowym aby dojechać nad Jezioro Prespa. Zamoczyć stopy i wrócić tą samą widokową i pełną winkli na trasę wokół Jeziora Ochrydzkiego. Sam Pogradec to miasteczko turystyczne z charakterystycznym deptakiem wzdłuż lini brzegowej 10 Pogradec – Gjirokastra – Saranda SH4-SH78Link do trasy: trasa biegnąca krętymi drogami różnej jakości prze góry i przełęcze. W Gjirokastrze koniecznie trzeba wspiąć się na zamek i obejrzeć obłędną panoramę wokół miasta. Sam wjazd na zamek jest stromy, wąski i robi niezłe wrażenie kiedy z góry nadjeżdża np. autobus:-)Dalej lecimy do Sarandy na odpoczynek przed powrotem do to jeden z najbardziej znanych albańskich kurortów wypoczynkowych nad morzem Jońskim. Oczywiście ceny należy pomnożyć x2 lub nawet x3. Tutaj odpoczywamy, plażujemy, spędzamy dwie noce i robimy sobie wycieczkę nad Blue Eye – niebieskie źródło. Warto tutaj na miejscu zjeść obiad w lokalnej restauracji. Następnie robimy sobie trasę objazdową wokół Sarandy i … okrywamy magiczną, skrytą przed tłumami plażę Pulebardha Beach – masz ją na do trasy wokół Sarandy: 11 Saranda – BeratLink do trasy: widokowa trasa ciągnąca się wzdłuż albańskiego wybrzeża. Genialna przełęcz Llogare na wysokości połączenia plaż Morza Jońskiego z plażami Morza Adriatyckiego (droga pomiędzy Himare, a Wlorą). Nastepnie warto przejechać nadmorski bulwar w miejscowości Wlora – to kolejny nadmorski kurort, chyba nawet lepiej rozwijający się niż Saranda – i zatrzymać się tutaj na kawę z widokiem na palmy, plażę i morze. Genialna Beracie zatrzymujemy się na samym zamku w pokojach gościnnych Kris (rezerwacja przez Booking – polecamy). W Beracie spacer wśród dzielnicy tysiąca okien, po moście i deptaku – 12 Berat – Tirana (Teleferiku – jedyna kolej linowa w Albanii) – KrujaLink do trasy: razem krótsza trasa ok. 150 km. Ruszamy obejrzeć stolicę Albanii – Tiranę i zaliczyć jedyną w tym kraju kolejkę linową (gondola) Teleferiku. Dzięki temu możemy z góry popatrzeć na stolicę. To optymalny widok ponieważ do jazdy Tirana jak większość dużych miast nie jest zbyt przyjemna. Temperatura +30C, korki i spaliny skutecznie kierują nas do zamku to zamek Kruja rzuca nas na kolana. U celu spotykamy motocyklistów z Polski i jemy kolację na samym szczycie zamku. Generalnie w Albanii to jest sporo zamków, w których zorganizowano małe hoteliki. Bardzo polecam wybieranie noclegów w takich klimatycznych miejscach. W Kruja były to pokoje u 13 Kruja – Szkodra – wokół zatoki kotorskiej – MostarLink do trasy: już ostatni dzień podróży przed powrotem do Polski. Wczesnym rankiem po pysznym śniadaniu u Emiliano ruszamy do Szkodry, z której zaczęliśmy podróż po Albanii. Dalej przemieszczamy się do Kotoru (Czarnogóra), w którym zatrzymujemy się na obiad i postanawiamy objechać wkoło całą Zatokę Kotorską. Następnie wspinamy się w góry w kierunku Trebinje i dalej przez Bośnię i Hercegowinę do – duże miasto z przepiękną starówką wpisaną na listę zabytków światowego dziedzictwa UNESCO i historycznym mostem. Żałuję, że dotarliśmy tak późno ponieważ mogliśmy to miasto przejść i zwiedzić tylko późnym wieczorem. Wielokulturowe, pełne turystów, piękne…Dzień 14 i 15 Mostar – Polska – OpoleLink do trasy powrotnej: w Mostarze wita nas oberwaniem chmury. Leje tak, że samochodem chyba nie wyjechałbym w podróż. Tym bardziej, że po drodze okazuje się, że jeden z samochódów wpadł w dziurę w drodze po deszczu i zaczął … tonąć. Postanawiamy jechać przez BiH i Bania Lukę – przepiękna trasa i dobry wybór. W trakcie trasy deszcz pomału ustępuje, my schniemy i wpadamy na chorwacką autostradę. Tutaj podejmujemy decyzję, że odbijemy na Węgry i Słowację i tędy wrócimy do kraju. Po drodze nocujemy w okolicach Szombathely na Węgrzech. Powrót zajmuje nam dwa dni i w niedzielę wieczorem meldujemy się w domku opowiadając naszym rodzinkom o podróży i pokazując Bałkany to wspaniałe miejsce do podróży i powrotów. Gorąco polecam zarówno motocyklistom jak i podróżującym samochodami. Ja na pewno tam zyskownego. Pracuj mądrze, a nie ciężko. Miej czas i pieniądze na przyjemności i pracować, zarabiać i mieć czas na podróże?Dowiesz się z tego wpisu: [KLIKNIJ]Więcej inspiracji podróżniczych znajdziesz w artykułach [KLIKNIJ NA WYBRANE]:Bieszczady i Tatry WysokieRumunia MotocyklemAlpy motocyklemBałkany motocyklem – Albania, CzarnogóraToscania i Lazurowe WybrzeżeTeneryfa – co warto zobaczyć, zwiedzić, gdzie pojechać/

Chorwacja - Bośnia lub Chorwacja - Czarnogóra? Jak długie mogą być opóźnienia związane z przejściem granicznym? Planuję podróż transportem publicznym na trasach: Split - Mostar Mostar - Dubrovnik Dubrovnik - Budva Każda podróż wg rozkładu trwa 4-5h, jednak na stronie przewodnika widnieje informacja o możliwych opóźnieniach.

Bałkany od wielu lat stanowią jeden z najbardziej popularnych kierunków wyjazdowych Polaków. Oczywiście nic w tym dziwnego. Kraje położone na Półwyspie Bałkańskim zachęcają zarówno swoim pięknem naturalnym, jak i architekturą. Nie można również nie wspomnieć o różnorodności kulturowej, etnicznej i religijnej, które sprawiają, że podróż samochodem przez Bałkany jest podróżą przez różne światy. W części 1 serii wpisów o podróży po Bałkanach samochodem opisałem trasę do Chorwacji, a właściwie na chorwackie wybrzeże. Tym razem przedstawię największe atrakcje wybrzeża Chorwacji, a także co warto zobaczyć w Bośni i Hercegowinie, tej konkretnie w jej południowo-zachodniej części. Wśród nich znajdziecie również mało znane miejsca w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie. Wpis ten wraz z dwoma pozostałymi częściami relacji z wyjazdu można traktować jako część gotowego planu podróży samochodem po Bałkanach. Wodospady Kravica – jedna z największych atrakcji Bośni i Hercegowiny. Opiszę też kilka ciekawych sytuacji, między innymi takie, przez które o mały włos nie dostałem zawału serca – ta związana jest z wężami, zaś tych na Półwyspie Bałkańskim jest naprawdę sporo. Wśród nich natomiast znajduje się niebezpieczny gatunek żmii nosorogiej – przed wyjazdem zdecydowanie warto o tym poczytać. Spis treści1 Miejsca, które odwiedziłem podczas podróży samochodem po Bałkanach na wybrzeżu Chorwacji oraz w Bośni i Hercegowinie2 Wybrzeże Chorwacji – przewodnik na podróż Co warto zobaczyć w Zadarze – największe Park Narodowy Kościół Świętego Donata – jedna z największych atrakcji Forum Rzymskie w Uliczki i zabytki Starego Miasta w Morskie Organy i Pozdrowienie Słońca – jedne z największych atrakcji Zadaru i wybrzeża Atrakcje wybrzeża Chorwacji w okolicy Nocleg w Zadarze3 Południowe wybrzeże Chorwacji – Split, Podaca i Droga z Zadaru do Splitu i Podacy przez Split i okolice w jeden dzień – co warto Atrakcje okolicy Splitu – Solin i Twierdza Klis Pałac Dioklecjana w Katedra pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny / Świętego Duje w Splicie – punkt Uliczki Starego Miasta / Pałacu Dioklecjana w Podaca – mało znane, ale niezwykle piękne miejsce na wybrzeżu Węże w Chorwacji – żmija nosoroga, jeden z najbardziej niebezpiecznych węży w Gradac – jedno z najpiękniejszych miasteczek w Chorwacji4 Południowo-zachodnia Bośnia i Hercegowina – podróż Praktyczne informacje dotyczące podróży do Bośni i Hercegowiny Wodospady Kravica – jedna z największych atrakcji Bośni i Hercegowiny, a także najpiękniejszych miejsc na Bałkanach Madziugorie – jedno z najpopularniejszych miejsc pielgrzymkowych w Mostar – największa atrakcja Bośni i Hercegowiny. Co warto zobaczyć w Mostarze w jeden dzień? Stare Miasto w Stary Most w Blagaj – mniej znane miejsce, ale też jedna z największych atrakcji Bośni i Hercegowiny5 Droga do Dubrownika – południowe wybrzeże Dubrownik – najpiękniejsze miasto i największa atrakcja Nocleg w Co warto zobaczyć w Dubrowniku w jeden dzień? Mury Pałace i kościoły na Starym Mieście w Uliczki Starego Miasta w Nadmorska część Góra Srd – największa atrakcja okolicy Dubrownika6 Podsumowanie7 Kosztorys Miejsca, które odwiedziłem podczas podróży samochodem po Bałkanach na wybrzeżu Chorwacji oraz w Bośni i Hercegowinie Skupię się na 9 miejscach – niektórych bardzo popularnych, stanowiących najpiękniejsze miejsca na Bałkanach, które warto odwiedzić, ale również mało znanych miejscach w Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie, od których uwagę odciąga bardziej popularne atrakcje: Zadar – jedno z najbardziej znanych miast wybrzeża Chorwacji, które całuje morze i pozdrawia słońce;Split – siedzibę cesarza rzymskiego Dioklecjana, a także jedno z najpiękniejszych miast i największych atrakcji Chorwacji;Podaca – opuszczona wioska na zboczu góry, zrujnowana przez trzęsienie ziemi, z której rozciągają się piękne panoramy na wybrzeże Chorwacji i piękny Adriatyk;Gradac – coraz bardziej popularne wśród wczasowiczów miasteczko Riwiery Makarskiej;Wodospady Kravica – niezwykle urokliwy cud bałkańskiej natury, jak również jedno z mniej znanych miejsc, które warto zobaczyć w Bośni i Hercegowinie;Mediugorie – popularne miejsce pielgrzymkowe;Mostar – miasto niczym z baśni “tysiąca i jednej nocy”, a także jedna z wizytówek i największych atrakcji Bośni i Hercegowiny;Blagaj – klasztor Derwiszów, “świątynia natury” i jedno z najpiękniejszych miejsc na Bałkanach;Dubrownik – perła Adriatyku, uważany za jedno najpiękniejszych miast świata, Królewska Przystań znana z serialowej superprodukcji Gra o Tron, miasto, z którego w szczególności słynie adriatyckie wybrzeże Chorwacji. Dla przypomnienia kurs euro wynosił podczas mojego wyjazdu około 4,20 zł za 1€, natomiast 1 kuna = około 0,57 zł. Wszystkie noclegi rezerwowałem przez aplikację z 0/1-dniowym wyprzedzeniem. Wybrzeże Chorwacji – przewodnik na podróż samochodem Co warto zobaczyć w Zadarze – największe atrakcje Dzień 3 – ciąg dalszy. Zadar jest piątym co do wielkości miastem Chorwacji, znajduje się w północnej części krainy Dalmacji. Od strony morza otoczony jest charakterystycznymi dla tego regionu wyspami wybrzeża dalmatyńskiego na Morzu Adriatyckim. Natomiast od części kontynentalnej odgrodzony jest wysokimi szczytami gór Parku Narodowego Paklenica. Stare Miasto usytuowano na półwyspie, zaś ufortyfikowane historyczne centrum jest bogate w zabytki i urokliwe uliczki z pięknymi kamienicami. Park Narodowy Paklenica Co prawda Paklenica nie znajduje się w granicach miasta Zadar, ale jest jedną z największych atrakcji Chorwacji z łatwością osiągalnych z miasta. Park Narodowy Paklenica zajmuje obszar gór Welebit, które to natomiast są częścią Gór Dynarskich, rozciągających się przez niemal całe wybrzeże Chorwacji. Park Narodowy Paklenica od miasta Zadar oddziela około 50 kilometrów. Najwyższym szczytem Parku Narodowego Paklenica, a także całego pasma Welebit jest Vaganski Vrch (1757 m Wybrzeże Chorwacji to nie tylko Adriatyk, ale również piękne góry – Welebit, Park Narodowy Paklenica. W Paklenicy można zarówno zorganizować długi trekking po szlakach pieszych, jak i wziąć udział w raftingu na rzece Zrmanja. Paklenica to także jedna z największych atrakcji w Chorwacji dla miłośników wspinaczki. Mapę szlaków pieszych wraz ze wszystkimi szczegółowymi informacjami znajdziecie na stronie internetowej Parku Narodowego Paklenica. Kościół Świętego Donata – jedna z największych atrakcji Zadaru Jedną z największych atrakcji Zadaru jest z pewnością Kościół Świętego Donata. Pochodząca z IX wieku świątynia to jeden z symboli miasta, jak również zdecydowanie miejsce, które warto zobaczyć w Zadarze. Kościół Świętego Donata w Zadarze – jedna z największych atrakcji Zadaru oraz miejsc, które warto zobaczyć na wybrzeżu Chorwacji. Obecnie w Kościele Świętego Donata mieści się sala koncertowa, ze względu na wybitną akustykę. Natomiast z kościołem siaduje XII-wieczny Kościół Świętej Marii z klasztorem Benedyktynów. Forum Rzymskie w Zadarze Na placu przylegającym do kościoła rozsiane są też bardzo ciekawe pozostałości rzymskiego forum. Dodatkową atrakcją dla osób, które uwielbiają historię, jest fakt, że obiektów tych po prostu dotknąć, ponieważ ruiny nie są zabezpieczone dodatkowymi elementami ochronnymi. To nie tylko jedna z największych atrakcji Zadaru, ale również jedno z najciekawszych miejsc pod kątem historii miasta. Ruiny rzymskiego forum wraz z Kościołem i Klasztorem Benedyktynów (Benediktinski samostan sv. Marije). Wartą uwagi świątynią na głównym placu miasta / Forum Rzymskim jest też romańska Katedra Świętej Anastazji z charakterystyczną wenecką dzwonnicą. Kościół ten pochodzi z XII-XIII wieku, zaś niektóre z jej elementów pochodzą aż z okresu między IX a XI wiekiem. Katedra Świętej Anastazji w Zadarze. Uliczki i zabytki Starego Miasta w Zadarze Zadar jest bardzo przyjemnym i ciekawym miastem, w którym bogactwo historyczne miesza się z nowoczesnością. Jest też bardzo czyste. Warto przytoczyć tu historię, która naprawdę mnie zadziwiła. Mianowicie przechadzając się nadmorską promenadą przy forum, zauważyłem nietrzeźwego starszego pana. W pewnym momencie upuścił butelkę, która roztrzaskała się na chodniku, ten natychmiast schylił się i po chwili uprzątnął bałagan. Zachowanie zdecydowanie godne pogratulowania! Stare miasto wyglądało naprawdę na bardzo zadbane, a chwiejny pan w tym przypadku zaświecił przykładem. Kościół Świętego Lovro w Zadarze. Stare Miasto w Zadarze to również inne ciekawe obiekty, których historia sięga setek lat wstecz. Jedną z największych atrakcji Zadaru jest Plac Ludu, przy którym znajduje się Kościół Świętego Lovro – świątynia ta pochodzi z XI wieku. Inną romańską świątynią wartą zobaczenia w Zadarze jest także romański Kościół Świętego Chryzogona. Na uliczkach Starego Miasta można oglądać też przepiękne kamienice i pałace, a także mury miejskie. Morskie Organy i Pozdrowienie Słońca – jedne z największych atrakcji Zadaru i wybrzeża Chorwacji Od niedawna odwiedzających przyciągają do Zadaru również dwa nowoczesne obiekty. Obiekty, które w pewnym sensie gloryfikują Adriatyk i wybrzeże Chorwacji, zaś dla niektórych stanowią niemal punkt obowiązkowy podczas podróży na Bałkany samochodem. Pierwszym z nich są Morskie Organy, na których dosłownie gra Adriatyk. Otwarte w 2005 roku szybko stały się jedną z największych atrakcji i tym, co warto zobaczyć w Zadarze. Fale zamiast odbijać się od muru wpadają do kanalików zakończonych gwizdkami, wydającymi różne dźwięki. Morska muzyka nie układa się w znane melodie, ale jest pięknym uhonorowaniem nieodłącznego związku miasta z morzem. Posłuchajcie sami jak Adriatyk śpiewa w Zadarze, a także jak mogłoby brzmieć całe wybrzeże Chorwacji. Obok Morskich Organów usytuowano też drugą atrakcję – Pozdrowienie Słońca. Jest to instalacja składająca się z płyt solarnych, które za dnia ładowane energią słoneczną oddają ją po zmroku świecąc różnymi kolorami. W akompaniamencie morskiej muzyki ta sztuczna ziemska zorza wygląda bajecznie i tłumnie przyciąga ludzi do Zadaru, a także na wybrzeże Chorwacji. Pozdrowienie Słońca – instalacja artystyczna będąca jedną z największych atrakcji Zadaru. Atrakcje wybrzeża Chorwacji w okolicy Zadaru Atmosfera w mieście jest wspaniała, zaś muzea i liczne knajpki są dodatkowymi, nieodłącznymi atutami. Zadar jest świetną bazą wypadową zarówno w góry, jak i nad morze. Blisko znajdują się takie miejsca jak wspomniany Park Narodowy Paklenica, księżycowa wyspa Pag, a także Park Narodowy Kornati. W te miejsca niestety nie zdołałem dotrzeć. Nocleg w Zadarze Nocleg w Zadarze w maju kosztował mnie 27 € = około 113 zł za pokój 2-osobowy w centrum. Znów bardzo przydatny okazał się aneks kuchenny w pokoju, dzięki któremu udało się zaoszczędzić po raz kolejny na posiłku. Południowe wybrzeże Chorwacji – Split, Podaca i Gradac Droga z Zadaru do Splitu i Podacy przez Szybenik Dzień 4. Po wczesnym śniadaniu oczywiście wypadało się spakować, aby wyruszyć na południe w kierunku Splitu. Poprzedniego wieczora pochłonięty Zadarem zupełnie zapomniałem o znalezieniu noclegu na ten dzień, a była to sobota, więc weekend. W Splicie ceny za pokoje były naprawdę wysokie. Zapadła decyzja, aby tego dnia ruszyć bardziej na południe i zarezerwować nocleg 98 kilometrów niżej w wiosce Podaca. Górna część wioski Podaca, zrujnowana przez trzęsienie ziemi w 1962 roku – jedno z najpiękniejszych mało znanych miejsc na wybrzeżu Chorwacji, które warto odwiedzić podczas podróży samochodem po Bałkanach. Wybierając trasę wzdłuż Adriatyku ominąłem autostradę, gdyż opłata za odcinek z Zadaru do zjazdu na Split wynosi 52 kuny (około 30 zł). Na blogu Crolove możecie zapoznać się z cenami opłat autostradowych w Chorwacji, także z opłatami na autostradzie A1 (Autostrada Adriatycka) prowadzącej z Zagrzebia na południe Chorwacji. Lokalna droga z jednej strony otoczona była górami, zaś z drugiej strony mogłem obserwować piękne wybrzeże Chorwacji usiane podłużnymi wyspami. To adriatyckie wybrzeże nosi nazwę wybrzeża dalmatyńskiego – od historycznej chorwackiej krainy Dalmacji i jest też zdecydowanie samo w sobie największą atrakcją Chorwacji. Przez jezdnię przebiegały spore zielone jaszczurki wyłaniające się co jakiś czas z wyschniętej szarozielonej roślinności i śródziemnomorskiej makii. Trasa do Podacy samochodem z Zadaru przez Szybenik i Split; źródło: Mapy Google. Skręciliśmy dosłownie na chwilę do Szybeniku. Pomyślałem, że fajnie byłoby przejść się po tym mieście, tym bardziej, iż znajdująca się tam gotycko-renesansowa Katedra Świętego Jakuba wpisana na listę UNESCO, zbudowana jest wyłącznie z kamienia. Niestety ceny parkingów były dość wysokie i skończyło się jedynie na objeździe centrum na tyle blisko, na ile było to możliwe. Split i okolice w jeden dzień – co warto zobaczyć Atrakcje okolicy Splitu – Solin i Twierdza Klis Po drodze do Splitu mija się wyraźnie oznaczony zjazd na Solin (Salona). Salona to starożytne miasto położone bezpośrednio przy drodze wjazdowej do stolicy żupanii splicko-dalmatyńskiej. Dawniej miasto to słynęło z wydobycia soli, na co wskazuje oczywiście jego nazwa. To właśnie tutaj urodził się późniejszy rzymski cesarz Dioklecjan (około 240 roku), którego to natomiast pałac można podziwiać w Splicie. Dziś w Solinie zwiedzimy ruiny antycznego miasta. Zaś nieco na wschód od miasta Solin, na górze znajduje się Twierdza Klis, która była scenerią do serialu Gra o Tron. Twierdza Klis uważana jest za jedną z największych atrakcji Chorwacji, a także miejscem, które warto zobaczyć w okolicy Splitu podczas podróży na Bałkany samochodem. Rzymscy żołnierze na ulicach Starego Miasta stanowią z pewnością dużą atrakcję turystyczną Splitu. Pałac Dioklecjana w Splicie Na wjeździe do Splitu stanęliśmy na chwilę w korku, natomiast zator spowodowały… pawie przechodzące przez jezdnię. Po zaparkowaniu w jednym z bezpłatnych zaułków w centrum wyruszyłem na kilkugodzinne zwiedzanie miasta. Co warto zobaczyć w Splicie w jeden dzień? Z pewnością Stare Miasto, to właśnie ono mnie oszołomiło. Jedną z największych atrakcji Splitu, jak również tym, z czego słynie chorwackie wybrzeże Adriatyku jest Pałac Dioklecjana. Pałac Dioklecjana w Splicie – jedna z największych atrakcji Splitu i wybrzeża Chorwacji. Pałac Dioklecjana w Splicie zbudowano w III-IV wieku, oczywiście z polecenia rzymskiego cesarza. Miała to być jego rezydencja po ustąpieniu z tronu Imperium. Już podczas wejścia na teren pałacu oślepiła mnie bijąca od zabudowań biel wapieni i marmurów, z których to zbudowany jest obiekt. Było bardzo gorąco i dość tłumnie, natomiast sporą część przyjezdnych stanowili fani Gry o Tron i Gwiezdnych Wojen. W związku z pełnionymi przez pałac funkcjami, do których zalicza się funkcje mieszkalne, wojskowe i religijne, przypominał on raczej małe miasto niż samą siedzibę cesarza. Taką też pełni dziś będąc miejscem, w którym mieszkają tysiące osób. Wieża kościelna w Pałacu Dioklecjana w Splicie – jedna z największych atrakcji Splitu i wybrzeża Chorwacji. Duch Imperium Rzymskiego w mieście jest ciągle żywy. Będąc tutaj warto zobaczyć podziemne rezydencje pod Pałacem Dioklecjana, które oczywiście są jedną z największych atrakcji Splitu. Jak już wspominałem Pałac Dioklecjana w Splicie pełnił też funkcję religijną, a swoje świątynie mieli tutaj Jowisz oraz Herkules. Natomiast mieszczące się tutaj mauzoleum w VII wieku przekształcono na katedrę. Pałac Dioklecjana to obiekt, który ze względu na architekturę zdecydowanie warto zobaczyć w Splicie. Spacerując przez teren pałacu trafiłem na koncert chóru, który miał miejsce obok Świątyni Jowisza. Jak się później okazało, panowie śpiewają tam dość często. Natomiast dzięki świetnej akustyce budowli występ był naprawdę spektakularny. Katedra pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny / Świętego Duje w Splicie – punkt widokowy Mauzoleum przekształcone na kościół, jeden z najważniejszych w mieście, dziś znany jest jako Katedra pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny lub Świętego Duje. Swoją funkcję pełni od VII wieku, zaś później dobudowana dzwonnica w stylu weneckim jest obecnie najlepszym punktem widokowym na miasto oraz pobliskie wybrzeże Chorwacji i Adriatyk. Panorama Splitu i okoliczne wybrzeże Chorwacji z wieży katedry w Pałacu Dioklecjana. To również jedna z największych atrakcji Splitu, zaś panoramy z góry są zdecydowanie tym, co warto zobaczyć w Chorwacji. Panorama Splitu i okoliczne wybrzeże Chorwacji z wieży katedry w Pałacu Dioklecjana. Naprawdę warto zawitać do tego miasta podczas podróży po Bałkanach samochodem i napawać się zarówno współczesną atmosferą, jak i antycznym duchem przeszłości. Natomiast moje emocjonalne wejście na szczyt po dość niepewnych schodach i nad prawie 60-metrową przepaścią w dół najlepiej podsumować komentarzem: Koszt wejścia na wieżę to 20 kun (około 11,50 zł), ale nie mogłem przepuścić okazji na taką panoramę! Miasto dosłownie rozlewa się w dolinie uwięzione między górami, a morzem. Choć w połowie wejścia na wieżę sparaliżował mnie strach. Nie boję się wysokości, jednak było to idealne odzwierciedlenie moich koszmarów, w których spadam w dół, przyklejony wcześniej do wąskiej drewnianej kładki kilkadziesiąt metrów nad ziemią, ciekawe doświadczenie. Uliczki Starego Miasta / Pałacu Dioklecjana w Splicie Podobnie jak Zadar – Split jest bardzo czysty i zadbany. Warto przejść się pośród śnieżnobiałych zabytkowych kamienic, a także wąskich uliczek nieco oddalonych od bram Pałacu Dioklecjana. Stare Miasto w Splicie, Pałac Dioklecjana. Miasto wywarło na mnie na tyle pozytywne wrażenie, iż w swoim notesie z podróży napisałem “mogę powiedzieć z ręką na sercu, ze to jedno z najpiękniejszych miast, w których byłem”. Antyczne mozaiki na ulicach Splitu. Na każdym kroku można napotkać antyczne pozostałości, co dodatkowo wzmaga poczucie obcowania z historią. Te starożytne elementy sprawiają, iż sam spacer uliczkami miasta jest jedną z największych atrakcji Splitu. Fragmenty kolumn na ulicach Splitu. Spacer nadmorską promenadą wzdłuż portu, z którego wypływają promy w wielu kierunkach był już elementem powrotu na parking i zwiastunem dalszej drogi. Jednak to bardzo przyjemne doświadczenie, miejskie wybrzeże Chorwacji ma mnóstwo uroku. Promenada w Splicie – miejskie wybrzeże Chorwacji. Piękno miast w połączeniu z normalnością życia jest czymś, co wzmaga moją miłość zarówno do Chorwacji, jak i całych Bałkanów. W odróżnieniu od zmuzealizowanych centrów niektórych typowo turystycznych zachodnich miast tutaj ciągle tętni normalne życie. Napiszę to drugi raz, ale Split naprawdę warto zobaczyć podczas podróży samochodem po Bałkanach. W Pałacu Dioklecjana w Splicie mieszka dziś kilka tysięcy osób. Podaca – mało znane, ale niezwykle piękne miejsce na wybrzeżu Chorwacji Droga ze Splitu do Podacy, w której udało się zarezerwować stosunkowo tani sobotni nocleg, była spokojna. Prowadziła bardzo malowniczo przez pięknie piętrzące się góry w okolicy miasta Omis i pod stokami słynnego Sveti Jure – szczytu w obrębie Parku Narodowego Biokovo, znanego z pięknych widoków na Góry Dynarskie i wybrzeże Chorwacji, niestety nie wystarczyło czasu, aby wjechać na szczyt. Po przejechaniu Makarskiej dotarłem w końcu na miejsce i to przed zachodem słońca. Kwatera w Podacy mieściła się w prywatnym domu u pana Gorana, przemiłego Chorwata, który opowiedział mi sporo o historii miejsca. Nie była to zwykła wioska, choć wcześniej tak o niej myślałem. Okazała się natomiast jednym z najpiękniejszych, a zarazem mało znanych miejsc na wybrzeżu Chorwacji. Podaca jest podzielona na dwie części: górną, a także dolną. W dolnej, przybrzeżnej mieszka 660 osób, zaś w górnej jedynie kilka. W 1962 roku obszar ten nawiedziło trzęsienie ziemi, które zniszczyło górną część. Obecnie jest to wioska widmo ze zrujnowanymi kamiennymi domami, kościołem, a także wieżą. Wieża zrujnowanego kościoła w górnej części wioski Podaca – jedna z mniej znanych atrakcji na chorwackim wybrzeżu. Do wioski dotarłem akurat o złotej godzinie, natomiast podwieczorne panoramy na Adriatyk i wybrzeże Chorwacji z górnej części Podacy były niezwykłe. Poczułem, że w pewien sposób odrobiłem zaległości po ominięciu szczytu Sveti Jure, zaś ciepłe światło jedynie dodało uroku pejzażowi. Górna Podaca to świetny punkt widokowy, a także zdecydowanie miejsce, które warto odwiedzić podczas podróży po Chorwacji i Bałkanach samochodem. Górna część wioski Podaca, zrujnowana przez trzęsienie ziemi w 1962 roku – jedno z najpiękniejszych mało znanych miejsc na wybrzeżu Chorwacji, które warto odwiedzić podczas podróży samochodem po Bałkanach. Przechadzałem się w klapkach po gruntowych drogach wiodących przez zrujnowane budynki. W jednym z zamieszkanych, co więcej jedynym zamieszkanym domu, jaki widziałem, mieści się pensjonat. Obok niego pasł się leniwie osiołek. Węże w Chorwacji – żmija nosoroga, jeden z najbardziej niebezpiecznych węży w Europie Sielanka jednak zmieniła się w przerażenie po wejściu na tę drogę. Po wyzwoleniu migawki i wykonaniu fotografii usłyszałem głośne syczenie po prawej stronie, zaś po chwili odgłosy jakby rzucania się w trawie. Pierwsze o czym pomyślałem – wąż i to bydlę, co trochę mnie sparaliżowało. Nie wiedziałem, czy uciekać czy się nie ruszać, ale szelest oddalał się. Sądząc po poruszającej się trawie i zaroślach to coś musiało być naprawdę wielkie. Osioł pasący się w górnej części Podacy. Wspomnę tutaj tylko, iż panicznie boję się węży. Stałem jakieś 200 metrów od samochodu, natomiast przejście tego dystansu to były moje najdłuższe chwile w życiu. Panika zjadła mnie całkowicie, serce prawie wyłamało mi żebra. Goran wspominał o tym żeby nie chodzić po zaroślach “bo może to być niebezpieczne”, ale piękno chwili trochę mnie zwiodło i nie przejąłem się tym. Dodatkowo świadomość o hasaniu przez łąki teoretycznie pełne żmij we włoskich Apeninach, czy kreteńskich górach i niezaobserwowaniu ani jednego węża doprowadziła mnie do zbagatelizowania tej sprawy. Półwysep Bałkański zamieszkuje najbardziej jadowita europejska żmija – żmija nosoroga. W Chorwacji znana zwyczajowo jako poskok, zaś jej ukąszenia niestety często kończą się śmiercią. Żmija nosoroga zazwyczaj schodzi z drogi, jednak w obliczu zagrożenia jest bardzo agresywna i szybka. Chorwackie określenie tego gada łączy się z legendami, ponieważ atakując podskakuje – potrafi zwinąć się w kłębek i wyrzucić przednią część ciała na 40 cm! Jesienią wspina się na gałęzie drzew w celu poszukiwania ptasich piskląt. Panorama Adriatyku i wybrzeża Chorwacji z drogi prowadzącej do górnej części Podacy. Goran potwierdził powszechny strach panujący przed tymi wężami na wybrzeżu Chorwacji. Wspominał o tym, że wyruszając w góry niektórzy ludzie zabierają ze sobą koszyki, w które wkładają kamienie i rzucają je przed siebie, aby odstraszyć gady. W tej samej rozmowie zaproponował wejście na wieżę w opustoszałej wsi, do której ma klucze, jednak po wcześniejszej sytuacji odmówiłem. Ale następnym razem się przełamię! Gradac – jedno z najpiękniejszych miasteczek w Chorwacji Na zachód słońca wyruszyłem na plażę w południowej części miasteczka Gradac – jednego z najpiękniejszych miejsc w Chorwacji, oczywiście moim zdaniem. Tam też po raz pierwszy zanurzyłem się w Morzu Adriatyckim. Plaże pełne białych kamieni wygładzonych przez morze łączyły się z turkusem wody Adriatyku. Na dnie dostrzegłem parę jeżowców. Woda była chłodna – około 17 stopni, w końcu to maj. Ostatnie ciepłe światło dnia głaskało zbocza Biokova górującego nad Gradacem. Myślę, iż jest to jedna z piękniejszych panoram chorwackiego wybrzeża Adriatyku. Panorama miasteczka Gradac i Biokova – moim zdaniem to jedno z najpiękniejszych miejsc w Chorwacji. Był to mój przedostatni wieczór w Chorwacji, a właściwie w jej największej kontynentalnej części. Po powrocie do domu rodziny Gorana jego mama poczęstowała nas przepysznym deserem z wielu warstw cieniutkiego jak papier ciasta wypełnionego jabłkami. Tradycyjny bałkański przysmak w domowym wykonaniu smakował w przeliczeniu na 2 osoby w domu u Gorana z dostępem do kuchni (oraz oczywiście deseru) kosztował 28,35€ (około 119 zł). W Gradacu zakupiliśmy też chleb, ser i warzywa za około 20 zł. Południowo-zachodnia Bośnia i Hercegowina – podróż samochodem Dzień poranka wcześnie rano wyruszyliśmy w kierunku granicy z Bośnią i Hercegowiną. Dzisiejszym celem był Mostar – słynne miasto różnorodności, w którym mieszają się kultury muzułmańska, katolicka, a także prawosławna. Zarazem największa atrakcja Bośni i Hercegowiny, jak również wizytówka Europy. Trasa do Mostaru samochodem z Podacy przez Wodospady Kravica i Medziugorie; źródło: Mapy Google. Droga prowadziła przez góry. Tutaj napotkałem kolejnego węża – na oko 1,5-metrowy gigant wił się przy poboczu. Serce stanęło mi po raz kolejny i jak się okazało później również nie ostatni… Na szczęście po kilku kolejnych doświadczeniach takie widoki mi spowszedniały. Praktyczne informacje dotyczące podróży do Bośni i Hercegowiny samochodem Odprawa na granicy chorwacko-bośniackiej trwała chwilę. Sprawdzono jedynie dokumenty, znów standardowo poprosiłem o pieczątki, które otrzymałem tym razem bez problemu. Do przekroczenia granicy z Bośnią i Hercegowiną wymagana jest zielona karta. Była to moja trasa przez Bośnię i Hercegowinę do Dubrownika, jednak szybciej Bośnię można przekroczyć korytarzem Neum. Dodatkowo w 2022 ma zostać otwarty Most Peljesac, który ominie w całości terytorium Bośni i Hercegowiny i poprowadzi do Dubrownika. Walutą Bośni i Hercegowiny jest marka zamienna (BAM/KM); 1 BAM = 2,14 zł. Wodospady Kravica – jedna z największych atrakcji Bośni i Hercegowiny, a także najpiękniejszych miejsc na Bałkanach Pierwszym przystankiem na trasie do Mostaru były wodospady Kravica położone na odcinku rzeki Trebizat. Woda spada tam z wysokości nawet 28 metrów, co tworzy przepiękny krajobraz, zaś ten jest zdecydowanie jedną z największych atrakcji, które warto zobaczyć w Bośni i Hercegowinie. Za całodzienny bilet wstępu zapłaciłem 6 KM (13 zł), jednak cennik jest zmienny i związany z sezonami w roku. Szczegóły dotyczące cen biletów wstępu możecie znaleźć na oficjalnej stronie parku Wodospady Kravica. Z tego, co zrozumiałem w kasie w cenę biletu jest wliczona także opłata za parking. Wodospady Kravica – jedna z największych atrakcji Bośni i Hercegowiny. Wodospady wyglądają naprawdę spektakularnie. Miejsce nie jest tak bardzo popularne, jak odwiedzone wcześniej Jeziora Plitwickie. Spotkać można tam wiele osób, które przyszły spędzić czas kąpiąc się i spacerując po malowniczej okolicy przy dźwiękach rozbijającej się głośno wody, a także schładzając w mgiełce unoszonej przez wiatr. Kravice to zdecydowanie miejsce, które warto zobaczyć w Bośni i Hercegowinie. Czas można spędzić tu naprawdę aktywnie, zaś szlak pieszy prowadzi pętlą pod górę i widokowo jest bardzo interesujący. Wodospady Kravica – jedna z największych atrakcji Bośni i Hercegowiny. Spacerując asfaltową drogą w kierunku parkingu można doświadczyć smutnej nieodległej przeszłości tego pięknego miejsca, świadczy o niej między innymi podziurawiony od kul znak drogowy. Podziurawiony od kul znak drogowy przy szlaku pieszym na wodospadach Kravica. Madziugorie – jedno z najpopularniejszych miejsc pielgrzymkowych w Europie W miejscu zwanym Podbrdo od początku lat 80 XX wieku miało dochodzić do objawień Gospy, którą osoby doświadczające widzenia utożsamiają z Maryją. Obecnie objawienia, które rzekomo trwają do dziś nie są jednak potwierdzone przez Kościół Katolicki. Nie stanowi to jednak problemu dla rozwoju popularności tego miejsca. Warto zagłębić się w temat korzystając z wiarygodnych źródeł, a także raportów, które są moim zdaniem bardzo interesujące pod różnymi kątami. Szlak pieszy do miejsca uznanego za początek objawień nie należy do najłatwiejszych, zaś znajdujące się tu ostre i wyślizgane skały mogą być niebezpieczne. Szlak pieszy do miejsca objawień Gospy w Medziugorie. W docelowym punkcie znajduje się figura Gospy, a także krzyż. Warto wejść tu także ze względu na przyjemną panoramę okolicy. Jest to jedno z miejsc, które warto zobaczyć w Bośni i Hercegowinie choćby ze względu na panującą tu atmosferę. Jednak nie brakuje tu tradycyjnych, jarmarcznych bud z pamiątkami. Góra, na której ma dochodzić do objawień Gospy. Przeciskając się przez stragany z pamiątkami i obraniu kursu na Mostar należy przemierzyć drogi obwieszone chorwackimi flagami i wszechobecnymi szachownicami. Mostar – największa atrakcja Bośni i Hercegowiny. Co warto zobaczyć w Mostarze w jeden dzień? Mostar podobnie jak Zagrzeb wzbudził we mnie początkowo mieszane uczucia. Piękne, ale niesamowicie zatłoczone historyczne centrum, pełne orientalnych budynków, niezwykle ciekawie wybrukowanych okrągłymi kamieniami chodników, tradycyjnych straganów, no i on – chyba jeden z najsłynniejszych mostów Europy – Stari Most. Stare Miasto w Mostarze Stary Most to największa atrakcja Mostaru oraz obowiązkowe miejsce, które warto zobaczyć w Bośni i Hercegowinie, a także podczas całej podróży po Bałkanach samochodem. Obiekt, od którego nazwę wzięło miasto i dla którego też zjeżdżają się tutaj ludzie z całego świata. Tłumy do godzin popołudniowych były na tyle uciążliwe, że najpierw postanowiłem zameldować się w pensjonacie i spokojnie rozpakować. Pokój dwuosobowy z aneksem kuchennym w bliskiej odległości do centrum kosztował 19,80€ (około 83,16 zł). Uliczki Starego Miasta w Mostarze – jedno z najpiękniejszych miejsc w Bośni i Hercegowinie. W godzinach podwieczornych atmosfera w historycznym centrum się przerzedziła. Wreszcie zapanował spokój, a spacer starym targiem wzdłuż Neretwy był niebywałą przyjemnością i pewnego rodzaju teleportacją w przeszłość. Targ na Starym Mieście zdecydowanie warto zobaczyć będąc w Mostarze. Czułem się jak w innym świecie, zupełnie jak w baśni “Tysiąca i jednej nocy”! Bazar w centrum historycznym Mostaru. Błyszczące w świetle wieczora minarety i śpiewy muezinów wzywające do modlitwy dodatkowo wzmagały poczucie wyjątkowości miejsca. Było to moje pierwsze spotkanie z głęboko zakorzenioną kulturą muzułmańską, które mnie zachwyciło, a także sprawiło, że Mostar stał się dla mnie jednym z najpiękniejszych miejsc na Bałkanach. Historyczne centrum Mostaru – miejsce, które warto zobaczyć w Bośni i Hercegowinie. Stary Most w Mostarze Mostar jest miastem, które przez wieki było symbolem pojednania kultur, jak również wzajemnego szacunku. Choć obszarem tym w historii szarpały wojny i niepokoje. Podczas wojny w Bośni i Hercegowinie najsłynniejszy obiekt zarówno miasta, jak i całego kraju – kamienny Stary Most, zbudowany w XVI wieku, został wysadzony przez armię chorwacką w 1993 roku. W 2004 odbudowano go i ponownie zdefiniował miasto, jako przykład współistnienia i przyjaźni. Dziś jest największą atrakcją Mostaru, Bośni i Hercegowiny, a także całych Bałkanów. Stary Most w Mostarze – miejsce, które koniecznie trzeba zobaczyć podczas podróży po Bałkanach samochodem. Wieczorami sporo rybaków wychodzi na skały z wędkami, zaś za dnia z mostu skaczą śmiałkowie w rwący nurt rzeki Neretwy przepływającej przez Mostar. Wieczorna panorama Starego Mostu oraz historycznej części Mostaru. Poniżej zdjęcie, które pokazuje współistnienie na tym terenie dwóch wielkich kręgów kulturowych. Stary Most, minarety meczetów, a także wysoka wieża kościoła katolickiego. Stary Most w Mostarze – największa atrakcja Bośni i Hercegowiny. Ludzie w Mostarze, których spotkałem byli niesamowicie mili i pomocni. Po raz pierwszy podczas całego wyjazdu zdecydowałem się na kolację w restauracji. Motywacją były o wiele niższe ceny niż w pozostałych odwiedzonych przeze mnie sąsiednich krajach i niesamowita chęć spróbowania prawdziwego bałkańskiego jedzenia. Polecona przez właścicielkę pensjonatu restauracja Crveni Han przy ul. Tita, w sąsiedztwie, jakże miło, muzułmańskiego cmentarza. Zamówiłem bałkańskie dolmy – gołąbki zawijane w liście winogron oraz wspaniałe ćevapi – grillowane mięso mielone zwinięte w ‘wałeczki’, za które naprawdę mógłbym oddać nerkę.. te 2 dania zjadłem sam, wraz z dodatkami (cebula, ajvar, ziemniaki, tradycyjna tłusta pita), a także podwójnym piwem to koszt około 10 € (42 zł). Po obfitej i sytej kolacji nocny spacer przez miasto był zbawienny. Po zmroku nie było widać zrujnowanych jeszcze od czasu brutalnej wojny budynków, znajdujących się gdzieniegdzie śmieci czy ścieków wylewanych do rzeki. Za dnia niestety te rzeczy umniejszały atrakcyjności miastu, które mimo wszystko uważam za miejsce, które szczególnie warto zobaczyć w Bośni i Hercegowinie oraz podczas podróży po Bałkanach samochodem. Blagaj – mniej znane miejsce, ale też jedna z największych atrakcji Bośni i Hercegowiny Dzień docelowym tego dnia był Dubrownik. Perła Adriatyku, jedno z najpiękniejszych miast świata, jednak kilkanaście kilometrów od Mostaru już spotkała mnie przemiła niespodzianka. Prawdziwa oaza spokoju – niezwykły Blagaj. Trasa do Dubrownika samochodem z Mostaru przez Blagaj; źródło: Mapy Google. Pierwszym przystankiem na trasie była miejscowość Blagaj – jedna z najważniejszych atrakcji Bośni i Hercegowiny. Na miejsce zajechałem wcześnie rano, zanim jeszcze zaczęto pobierać opłaty za parking. Droga z parkingu do celu to jedynie 650 metrów. Celem był 600-letni Dom Derwiszów. Muzułmański klasztor położony pod 240-metrową pionową ścianą, w której gniazdują jaskółki. Pod klasztorem spod skały wypływa rzeka Buna, zaś jej kaskady szumnie odbijają się od klifu. Te łącząc się ze śpiewem ptaków i lekkim porannym wiatrem hipnotyzują odwiedzających. Dosłownie hipnotyzują. Dom Derwiszów w Blagaj – miejsce, które naprawdę warto zobaczyć w Bośni i Hercegowinie. Wywierzysko Buny – miejsce, w którym wody podziemne wypływają na powierzchnię, jest jednym z najsilniejszych w Europie. Dom Derwiszów w Blagaj oraz wywierzysko Buny. Była to moja pierwsza wizyta w sakralnym miejscu islamu. Bilet wstępu do tekiji (pol. Chanaka) wynosi 4 BAM (około zł). Klasztor wyłożony jest kolorowymi dywanami, przed wejściem należy zdjąć buty i przyoblec się w specjalnie przygotowaną chustę, ponieważ nie wolno wchodzić tam z odkrytymi ramionami i kolanami. Wnętrze tekiji w Blagaj. W Bośni i Hercegowinie nie pozwala się zapomnieć okrutnego ludobójstwa na ludności muzułmańskiej w Srebrenicy. Pamięć o wydarzeniach jest silnie podkreślana w społeczności islamskiej. Wnętrze tekiji w Blagaj. Orzeźwiające powietrze poranka przemykało przez sale pootwieranymi oknami. Na parapetach znajdowały się księgi Koranu – tekija to nie tylko miejsce modlitwy, kontemplacji i mistycznych obrzędów. To również miejsce studiowania świętej księgi islamu. Wnętrze tekiji w Blagaj. Udało mi się odwiedzić to niezwykłe miejsce przed nadejściem fali odwiedzających, którą mijałem w drodze powrotnej. Miałem spore szczęście. Zachwycił mnie cytat, który przeczytałem przy klasztorze: “na chwałę Stwórcy i tego, co stworzył”. Było to idealne podsumowanie wizyty w miejscu, gdzie oprócz Boga czczono arcydzieła natury. Wizyty w jednym z najpiękniejszych miejsc na Bałkanach. Droga do Dubrownika – południowe wybrzeże Chorwacji Wybrana poboczna droga prowadząca do przejścia granicznego z Chorwacją wiodła przez piękne tereny. Wybrzeże Chorwacji i błękitny Adriatyk były już coraz bliżej. Jadąc tędy samochodem należy przeciąć wysokie góry, aby chwilę później trafić na płaską równinę porośniętą winnicami. Pomijając kolejne węże (łącznie 6), które przepełzały przez jezdnię o włos nie potrąciłem żółwia. Natomiast zaraz za nim kolejne 2 węże. Tu zapisałem nawet nazwę wioski – Kotezi. W wiosce Rovno w lokalnym sklepie zakupiłem masło (4,80 BAM = ok. 10 zł). Także tradycyjny, spory i niesamowicie słony ser za około 18 zł. Ponownie do Chorwacji wjechałem w miejscowości Cepikuće około 11:30. Na granicy przywitał mnie wyłącznie pogranicznik chorwacki. Sam przejazd przez granicę z Bośni i Hercegowiny do Chorwacji odbył się bez problemów. Wybrzeże Chorwacji, zielone góry i błękitny Adriatyk. A tak wygląda przepyszny niepółksiężycowy mostarski rogalik! Bośniacki rogalik w Chorwacji. Dubrownik – najpiękniejsze miasto i największa atrakcja Chorwacji Nocleg w Dubrowniku Najtańszy nocleg / pokój 2-osobowy wyniósł (około 109 zł). Dubrownik przez swoją popularność jest drogi dla turystów. Od zawsze był jednym z najczęściej odwiedzanych miast całego wschodniego wybrzeża Adriatyku. Jest też bezsprzecznie największą atrakcją Chorwacji. Kolejna fala sławy, nazwałbym to nawet tsunami fejmu, spłynęło na niego po sukcesie serialu Gra o Tron. To właśnie dubrownickie Stare Miasto jest jedną z najbardziej znanych scenografii do superprodukcji. Nagrywano tutaj sceny, które rozgrywają się w Królewskiej Przystani. W mieście nagrywano także sceny do Star Wars. Co warto zobaczyć w Dubrowniku w jeden dzień? Mury Dubrownika Weneckie mury zachowały się tutaj niemal w nietkniętym stanie. Zbudowano je między XII a XVII wiekiem i dziś są one jedną z największych atrakcji Dubrownika. W 1979 roku wraz z całym Starym Miastem zostały wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wstęp na te potężne weneckie mury, w 2017 roku kosztował aż 150 kun (około 80 zł). Bilet ten upoważnia do zwiedzania również pozostałych fortów. Weneckie mury w Dubrowniku oglądane z wybrzeża. W ostatnich latach miasto stało się na tyle popularne, że tłumy zaczęły zagrażać fortyfikacjom. Aby odciążyć budowle ceny biletów zwiększono kilkukrotnie, stąd ich cena jest tak wysoka. Mury osiągają wysokość do 25 metrów, zaś ich łączna długość wynosi niemal 2 kilometry. W skład murów wchodzi pięć bram, w tym trzy lądowe i dwie morskie, a także pięć fortów i dziesięć baszt. Mury miejskie Dubrownika robią naprawdę wielkie wrażenie. Nie ma się co dziwić, że są one jedną z największych atrakcji Chorwacji. Weneckie mury w Dubrowniku oglądane z wybrzeża. Pałace i kościoły na Starym Mieście w Dubrowniku Jak już wspominałem Stare Miasto w Dubrowniku w XX wieku zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W obrębie potężnych murów piętrzą się nienaruszone kamienice, kościoły, a także dostojne pomniki oraz szerokie place. Pałac Rektorów oraz Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – największe atrakcje Dubrownika. Wśród największych atrakcji Dubrownika warto wyróżnić pałace Rektora i Sponzów czy najstarszą aptekę w Europie pochodzącą z pierwszej połowy XIV wieku. Jednym z miejsc, które warto odwiedzić w Dubrowniku jest również XVII-wieczna Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Kopuła Katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Dubrowniku. Ważnym miejscem w Dubrowniku, a zarazem jego atrakcją jest barokowy Kościół Świętego Błażeja, a także kościół Jezuitów oraz gotyckie klasztory Dominikanów i Klarysek. Do wartych odwiedzenia w Dubrowniku kościołów zaliczaj się również kościół Świętego Zbawiciela z początku XVI wieku. Kościół Świętego Błażeja w Dubrowniku. Uliczki Starego Miasta w Dubrowniku Podobnie, jak w przypadku Splitu i Zadaru, również uliczki tutejszego Starego Miasta są ważnymi atrakcjami. Uważam nawet, iż są o wiele piękniejsze niż te w poprzednio opisanych miastach. Przecinają one kilka placów, na których mieszczą się zabytkowe studnie, na przykład słynna Wielka Studnia Onofria oraz kolumny, w tym XV-wieczna Kolumna Rolanda. Wlot ulicy Stradun – jednej z największych atrakcji Dubrownika. Ulice w mieście są tak wyślizgane, że w odpowiedniej perspektywie wyglądają jak lustra. W szczególności gwarnie uczęszczana jest ulica Stradun – jedna z największych atrakcji Dubrownika. Ulica Stradun za dnia. Bardzo zadbane poboczne uliczki podobnie, jak w przypadku Splitu ciągle żyją swoim codziennym życiem. Nietrudno dostrzec w obrębie murów powywieszane na kablach pranie, pod którym przemykają fani w koszulkach i czapkach z logiem Gry o Tron. Boczna uliczka Starego Miasta w Dubrowniku. Ulica Starego miasta w Dubrowniku z panoramą góry Srd. Nadmorska część Dubrownika Dubrownik jest pełen atrakcji. Wszystkie miejsca znajdujące się w obrębie fortyfikacji i niedalekim sąsiedztwie są warte odwiedzenia. Poza murami czuć luksus – śluby na plaży, drogie samochody, jachty. To miasto jest jakby adriatyckim synonimem bogactwa. Chorwackim Monako. Stary Port w Dubrowniku. Zachód słońca i niebieską godzinę nad historycznym centrum obserwowałem z okolic zabytkowych Lazaretów. Wejście na wybrzeże było dość problematyczne, ale finalnie udało się przeskoczyć murek i rozstawić statyw na przybrzeżnych skałach. Jak się później okazało, kawałek dalej (całkiem legalnie) do tego miejsca prowadzą schody.. Wybrzeże w pobliżu Starego Miasta w Dubrowniku. Wybrzeże w pobliżu Starego Miasta w Dubrowniku. Podobnie jednak jak w Mostarze po nadejściu zmroku ulice stały się znacznie mniej zatłoczone. Odwiedzający pewnie wrócili na promy, których u wybrzeża cumowało sporo, może pojechali do kolejnej destynacji lub po prostu wtopili się w miejscowe restauracje. Ulica Stradun wieczorem. Szczerze mówiąc “najpiękniejsze miasto świata” zostawiło u mnie pewnego rodzaju niedosyt. Centrum nawet w maju jest zatłoczone i przeraźliwie drogie. Liczba turystów niestety blokowała w pewien sposób prawdziwość i autentyczność Dubrownika. Raczej ciężko znaleźć tu spokój i odpoczynek, choć znalazłem kilka zaułków wolnych od wycieczek. Jednak wciąż Dubrownik jest moim zdaniem jedną z największych atrakcji Chorwacji, miejscem które trzeba zobaczyć podczas podróży samochodem po Bałkanach. Góra Srd – największa atrakcja okolicy Dubrownika Dzień obowiązkowym miejscem, które musiałem odwiedzić w Chorwacji była góra Srd. Można na nią dojechać kolejką miejską, jednak bilet za kurs był na tyle drogi, że nawet nie przejąłem się, aby zapamiętać tę kwotę. Obowiązkowo śniadanie. A śniadanie z takim widokiem smakuje wyjątkowo. Śniadanie z panoramą Dubrownika. Po wyjeździe z pensjonatu i pokonaniu 25% zjazdu w dół miasta wydostałem się poza jego granicę. Wjazd na szczyt jest możliwy samochodem. Można zrobić to bez problemu, natomiast panorama ze szczytu jest zachwycająca. Jest to z pewnością największa atrakcja Dubrownika znajdująca się w jego okolicy. Panorama Dubrownika z góry Srd – największej atrakcji w okolicy Dubrownika. Tym akcentem pożegnałem Chorwację i ruszyłem w kierunku Czarnogóry. 7 dzień wyjazdu był dniem, o którym nawet nie marzyłem. Rozpoczął się panoramą Dubrownika, a zakończył jednym z najpiękniejszych widoków, jakie miałem przyjemność kiedykolwiek obserwować. Ale o tym w kolejnej części. Podsumowanie W 4 dni udało mi się zwiedzić intensywnie wybrzeże Chorwacji od Zadaru przez Split, Podacę i Gradac po Dubrownik, odbijając do Bośni i Hercegowiny, gdzie odwiedziłem jedne z jej największych atrakcji: wodospady Kravica, Mediugorie, Mostar oraz Blagaj. Łącznie pokonałem około 500 km. Kosztorys noclegi: ok. 425 zł/ 2os = ok. 212,5 zł/osposiłek w restauracji: 42 zł/osbilet wstępu: 32,8 złzakupy (jedzenie): 48 zł SUMA: 335,3 zł/os = 83,83 zł/os/dzień W kolejnej części relacji z podróży, a zarazem gotowego planu na wycieczkę po Bałkanach samochodem opiszę zachwycającą, emocjonującą podróż przez zachodnią Czarnogórę – od zatoki Kotorskiej po Jezioro Szkoderskie i Park Narodowy Lovcen, przejazd przez górzyste tereny Bośni i Hercegowiny z wyjątkowym miastem Jajce oraz Banja Lukę, a także Budapeszt.
Do Bośni i Hercegowiny na dowód osobisty. ,,Do Bośni i Hercegowiny z dowodem. Ministerstwo Spraw Zagranicznych informuje, że władze Bośni i Hercegowiny powiadomiły, iż obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej oraz państw sygnatariuszy Układu z Schengen mogą przekraczać granice Bośni i Hercegowiny na podstawie ważnych
Przejścia Graniczne Słowenia-Chorwacja Mapa : Comfort!map Chorwacja, Słowenia, Bośnia mapa - 6787058474 ... - Decyzje podjęto po tym, jak w jednym z pociągów z chorwacji odkryto około 150 imigrantów.. Chorwacja od wielu lat znajduje się w czołówce państw, jakie polacy obierają za cel wakacyjnego wypoczynku. Lendava/mursko središće na wschód od murskiej soboty, središče ob dravi/trnovec na fragmenty z przewodnika turystycznego słowenia. Chorwacja nie wyraża zgody na wdrożenie postanowień zakończonego postępowania arbitrażowego w sprawie sporu granicznego ze słowenią, z którego się wycofała. Z chorwacją (zaczynając od wschodu). Pamiętaj, przed podróżą zarejestruj się w systemie odyseusz! Pamiętaj, przed podróżą zarejestruj się w systemie odyseusz! Przejścia graniczne mają jednak pozostać otwarte. Policja zapowiedziała, że zostaną cofnięci na chorwackie terytorium. Jednak a4 jest i będzie budowana do obecnego przejścia. Atrakcje turystyczne i ciekawe miejsca w chorwacji. Trogir w pigułce. Magiczna wenecka starówka (z mapą) from Spośród granic słowenii granice z włochami, austrią i węgrami od 1 maja 2004 są wewnętrznymi granicami unii europejskiej, a od 21 grudnia 2007 są wewnętrznymi granicami strefy schengen. Mapa norwegii mapa polski mapa portugalii mapa rosji mapa rumunii mapa san marino mapa serbii mapa słowacji mapa słowenii mapa szkocji. Atrakcje turystyczne i ciekawe miejsca w chorwacji. Granice państw, drogi, numery dróg, przejścia graniczne. Chorwacja od wielu lat znajduje się w czołówce państw, jakie polacy obierają za cel wakacyjnego wypoczynku. Rozbieżności były jednak zbyt duże. Chorwacja nie wyraża zgody na wdrożenie postanowień zakończonego postępowania arbitrażowego w sprawie sporu granicznego ze słowenią, z którego się wycofała. Podróżując do chorwacji autostradami lub drogami szybkiego ruchu przez czechy, austrię, słowację, słowenię czy węgry, trzeba posiadać winiety. Policja zapowiedziała, że zostaną cofnięci na chorwackie terytorium. Słowenia i chorwacja w rozmowach dwustronnych wielokrotnie próbowały porozumieć się nt. Mapa norwegii mapa polski mapa portugalii mapa rosji mapa rumunii mapa san marino mapa serbii mapa słowacji mapa słowenii mapa szkocji. Przy pomocy naszego serwisu szybko znajdziesz mapę wybranego miasta w chorwacji oraz wyznaczysz trasę dojazdu. Przejścia graniczne mają jednak pozostać otwarte. Spośród granic słowenii granice z włochami, austrią i węgrami od 1 maja 2004 są wewnętrznymi granicami unii europejskiej, a od 21 grudnia 2007 są wewnętrznymi granicami strefy schengen. Internetowa mapa chorwacji, jeżeli szukasz planu wybranego miasta, skorzystaj z naszej mapy chorwacji. Rozbieżności były jednak zbyt duże. Chorwacja nie wyraża zgody na wdrożenie postanowień zakończonego postępowania arbitrażowego w sprawie sporu granicznego ze słowenią, z którego się wycofała. zbiera użyteczne dla turystów informacje geograficzne o chorwacji ze wszystkich polskich biur podróży. Podróżując do chorwacji autostradami lub drogami szybkiego ruchu przez czechy, austrię, słowację, słowenię czy węgry, trzeba posiadać winiety. Mapa docelowej sieci chorwackich autostrad. Decyzje podjęto po tym, jak w jednym z pociągów z chorwacji odkryto około 150 imigrantów. Chorwacja mapa, chorwacja mapa przewodnik, zdjęcia, chorwacja, zwiedzanie, ciekawe miejsca, 10 największych zabytków, ciekawostki, chorwacja mapa mapa, najciekawsze miejsca, symbole, chorwacja mapa co warto zobaczyć, tradycje, zwyczaje. Niejasna sytuacja wywołuje niepokój, w szczególności wśród rybaków łowiących na spornych wodach cieśniny pirańskiej. Mapa tworzona przez takich jak ty! Swoich granic morskich i lądowych. Pamiętaj, przed podróżą zarejestruj się w systemie odyseusz! Podróżując do chorwacji autostradami lub drogami szybkiego ruchu przez czechy, austrię, słowację, słowenię czy węgry, trzeba posiadać winiety. Chorwacja Słowenia Bośnia Hercegowina mapa samochodowa ... from Największy chaos panuje na granicy między chorwacją a słowenią. Słowenia w środę rano rozpoczęła budowę ogrodzenia z drutu kolczastego na granicy z chorwacją. Jak uniknąć korków na granicy chorwacji? Przy pomocy naszego serwisu szybko znajdziesz mapę wybranego miasta w chorwacji oraz wyznaczysz trasę dojazdu. Internetowa mapa chorwacji, jeżeli szukasz planu wybranego miasta, skorzystaj z naszej mapy chorwacji. Niejasna sytuacja wywołuje niepokój, w szczególności wśród rybaków łowiących na spornych wodach cieśniny pirańskiej. Swoich granic morskich i lądowych. Mapa chorwacji podpowie ci gdzie jechać i co warto zobaczyć. Rozbieżności były jednak zbyt duże. Słowenia zamyka kolejowe przejście graniczne z chorwacją w mieście dobova. Mapa chorwacji podpowie ci gdzie jechać i co warto zobaczyć. Rozbieżności były jednak zbyt duże. Pamiętaj, przed podróżą zarejestruj się w systemie odyseusz! Mapa docelowej sieci chorwackich autostrad. Ponieważ ma to być trasa ekonomiczna to chcemy oczywiście uniknąć opłat za autostradę. Spośród granic słowenii granice z włochami, austrią i węgrami od 1 maja 2004 są wewnętrznymi granicami unii europejskiej, a od 21 grudnia 2007 są wewnętrznymi granicami strefy schengen. Placówka straży granicznej w bezledach. Zaplanuj trasę zwiedzania dodając ciekawe miejsca do twojej mapy podróży. Rano do miejscowości veliki obreż przyjechał konwój ciężarówek z drutem kolczastym. Ministerstwo spraw wewnętrznych opracowało bardzo użyteczną mapę przejść granicznych z godzinami otwarcia. Z chorwacją (zaczynając od wschodu). Podróżując do chorwacji autostradami lub drogami szybkiego ruchu przez czechy, austrię, słowację, słowenię czy węgry, trzeba posiadać winiety. Spośród granic słowenii granice z włochami, austrią i węgrami od 1 maja 2004 są wewnętrznymi granicami unii europejskiej, a od 21 grudnia 2007 są wewnętrznymi granicami strefy schengen. Ten przewodnik po chorwacji pokaże ci na mapie największe atrakcje turystyczne, najpiękniejsze wyspy, opinie podróżników. Chorwacja to zdecydowanie jeden z najpopularniejszych krajów, do których polacy jeżdżą na urlop. Chorwacja od wielu lat znajduje się w czołówce państw, jakie polacy obierają za cel wakacyjnego wypoczynku. Ministerstwo spraw wewnętrznych opracowało bardzo użyteczną mapę przejść granicznych z godzinami otwarcia. Chorwacja Słowenia Bośnia Hercegowina mapa samochodowa ... from Z austrią (zaczynając od wschodu). Decyzje podjęto po tym, jak w jednym z pociągów z chorwacji odkryto około 150 imigrantów. A jako ciekawostkę podam, że obydwa wykazy się różnią. Przejście graniczne harmica (slo) jest zamknięte dla pojazdów ciężarowych o masie powyżej 7,5 tony. Granice państw, drogi, numery dróg, przejścia graniczne. Niejasna sytuacja wywołuje niepokój, w szczególności wśród rybaków łowiących na spornych wodach cieśniny pirańskiej. Chorwacja mapa, chorwacja mapa przewodnik, zdjęcia, chorwacja, zwiedzanie, ciekawe miejsca, 10 największych zabytków, ciekawostki, chorwacja mapa mapa, najciekawsze miejsca, symbole, chorwacja mapa co warto zobaczyć, tradycje, zwyczaje. Mapa norwegii mapa polski mapa portugalii mapa rosji mapa rumunii mapa san marino mapa serbii mapa słowacji mapa słowenii mapa szkocji. Lendava/mursko središće na wschód od murskiej soboty, središče ob dravi/trnovec na fragmenty z przewodnika turystycznego słowenia. Chorwacja mapa, chorwacja mapa przewodnik, zdjęcia, chorwacja, zwiedzanie, ciekawe miejsca, 10 największych zabytków, ciekawostki, chorwacja mapa mapa, najciekawsze miejsca, symbole, chorwacja mapa co warto zobaczyć, tradycje, zwyczaje. Chorwacja od wielu lat znajduje się w czołówce państw, jakie polacy obierają za cel wakacyjnego wypoczynku. Przejście graniczne harmica (slo) jest zamknięte dla pojazdów ciężarowych o masie powyżej 7,5 tony. Ten przewodnik po chorwacji pokaże ci na mapie największe atrakcje turystyczne, najpiękniejsze wyspy, opinie podróżników. Granice państw, drogi, numery dróg, przejścia graniczne. Mapa norwegii mapa polski mapa portugalii mapa rosji mapa rumunii mapa san marino mapa serbii mapa słowacji mapa słowenii mapa szkocji. Decyzje podjęto po tym, jak w jednym z pociągów z chorwacji odkryto około 150 imigrantów. Ponieważ ma to być trasa ekonomiczna to chcemy oczywiście uniknąć opłat za autostradę. Rozbieżności były jednak zbyt duże. Lendava/mursko središće na wschód od murskiej soboty, središče ob dravi/trnovec na fragmenty z przewodnika turystycznego słowenia. Przełom był blisko w 2001 roku, kiedy to premierzy obu państw podpisali tzw. Największy chaos panuje na granicy między chorwacją a słowenią. Ministerstwo spraw wewnętrznych opracowało bardzo użyteczną mapę przejść granicznych z godzinami otwarcia.
Granica bośniacko-czarogórska – granica międzypaństowa pomiędzy Bośnią i Hercegowiną, a Czarnogórą o łącznej długości 249 km. Czarnogóra graniczy jedynie z Republiką Serbską, jedną z trzech części składowych Bośni i Hercegowiny.

Editorial Download preview NEUMA, BOŚNIA, HERZEGOVINA I członek, - Drogowy przejście graniczne między Chorwacja, Bośnia i Herzegovina Europejski zjednoczenie i Schenghen teren, (UE) bośnia,chorwacja,adriatycki,wybrzeże,krzyż,redakcyjny,europejczycy,eurydice,hercegowina,transport Więcej Mniej ID 65936733 © Eq Roy | Editorial Licencje Rozszerzone ? XS x 11cm @72dpi 115kB | jpg S x @300dpi 306kB | jpg M x @300dpi | jpg L x @300dpi | jpg XL x @300dpi | jpg MAX x @300dpi | jpg TIFF x @300dpi ??.?MB | tiff Nielimitowana Liczba Stanowisk (U-EL) Dodaj do lightboxu BEZPŁATNE POBRANIE We accept all major credit cards from Ukraine. Licencje Rozszerzone Więcej podobnych zdjęć stock Kanadyjski przejście graniczne Kanadyjski przejście graniczne Meksyk Przejście Graniczne Meksyk USA przejście graniczne Przejście graniczne punktu Przejście graniczne malay tajlandzkiego Sumas amerykański przejście graniczne Washington Kalifornia Meksyk przejście graniczne Sumas ciężarówki USA przejście graniczne Uchodźcy chodzi w kierunku Chorwackiego przejścia granicznego na Chorwacja Serbia granicie, między miastami Bapska i Berkasovo Handlowi pojazdy i USA przejście graniczne Sumas amerykański przejście graniczne Washington Przejście Graniczne W Jordania Przejście graniczne, San Ysidro do Tijuany, Meksyk Inne zdjęcia z Eq Roy portfolio Tuas punktu kontrolnego granicy drogowy skrzyżowanie między Singapur i Johor, Malezja Drogowy przejście graniczne między Chorwacja i Montenegro Przejście graniczne między Chorwacja, Bośnia i Herzegovina Tuas punktu kontrolnego granicy drogowy skrzyżowanie między Singapur i Johor, Malezja Drogowy przejście graniczne między Chorwacja i Montenegro Tuas punktu kontrolnego granicy drogowy skrzyżowanie między Singapur i Johor, Malezja Drogowy przejście graniczne między Chorwacja i Montenegro Nadmorski miasteczko Neuma w Bośnia i Herzegovina Tuas punktu kontrolnego granicy drogowy skrzyżowanie między Singapur i Johor, Malezja Tuas punktu kontrolnego granicy drogowy skrzyżowanie między Singapur i Johor, Malezja Tuas punktu kontrolnego granicy drogowy skrzyżowanie między Singapur i Johor, Malezja Drogowy przejście graniczne między Chorwacja i Montenegro Kategorie powiązane Podróż Europa Editorial Polityka Przeszukaj kategorie Abstrakt Biznes Ferie IT&C Ilustracje Ludzie Natura Przedmioty Przemysł i branża Sztuka / architektura Technologia Web design graficzne Zwierzęta Licencje Rozszerzone Strona główna Editorial Europa Przejście graniczne między Chorwacja, Bośnia i Herzegovina

tTuq. 26 265 362 373 4 127 81 195 463

przejścia graniczne chorwacja bośnia i hercegowina